Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΜΑΖΕΥΕ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΠΑΖΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΔΙΝΕ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΙΑ ΝΑ ΣΩΘΟΥΝ
Η “Αγέλαστος Πέτρα ” εν προκειμένω έχει διττή σημασία.
Αφενός μεν είναι ο τίτλος ενός εξαιρετικού και άκρως συγκινητικού Ελληνικού ντοκυμαντέρ, του σκηνοθέτη Φίλιππου Κουτσαφτή, το οποίο κυκλοφόρησε το 2000. Τα γυρίσματά του είχαν διάρκεια 10 χρόνια και βραβεύτηκε με το Α’ βραβείο ντοκυμαντέρ, με το “βραβείο κοινού” και με ένα σωρό άλλα βραβεία στο 41ο φεστιβάλ κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης. Αντικείμενο του ντοκυμαντέρ αυτού ήταν η Ελευσίνα, η αρχαία και η νέα! Η πάλη μεταξύ της αρμονίας της παλαιάς εποχής και της σκληρότητας της νέας εποχής! Η διαμάχη μεταξύ της μνήμης και της λήθης! Η αντίσταση του Ελληνικού πολιτισμού στην λαίλαπα της σύγχρονης τεχνολογικής δράσης του δυτικού εγωκεντρικού ουμανισμού. Επίσης το πώς ένας τόπος όμορφος, γλυκός, με ιστορία, με τρυφερότητα, με ανθρωπιά, με αγάπη και μαζί οι άνθρωποί του, συνθλίβονται από το τσιμέντο, τις μπουλντόζες, το νέφος, τον εκσυγχρονισμό και την αλόγιστη βιομηχανική και τεχνολογική δήθεν ανάπτυξη! Πώς από το κατά φύσιν οδηγούμαστε στο παρά φύσιν!
Αφετέρου η “Αγέλαστος Πέτρα”, είναι ο βράχος στον οποίο σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία η θεά Δήμητρα έκατσε για να ξεκουραστεί και να μοιρολογήσει για την αρπαγή και τον χαμό της κόρης της Περσεφόνης, από τον Πλούτωνα, ο οποίος και την οδήγησε στον κάτω κόσμο! Εννέα ημέρες η θεά Δήμητρα μεταμορφωμένη σε γριά έψαχνε στην γή απεγνωσμένα την κόρη της Περσεφόνη και δεν την έβρισκε. Εκεί λοιπόν στο Καλλίχορον Φρέαρ έκατσε να ξαποστάσει γεμάτη θλίψη και πόνο για την αρπαγή της κόρης της και εκεί την παρηγόρησαν και την φρόντισαν οι κόρες του βασιλιά της Ελευσίνος Κελεού, φιλοξενώντας της στα βασιλικά ανάκτορα.
Αυτό το σημείο λοιπόν στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνος ήταν και το έναυσμα για το ντοκυμαντέρ του Φίλιππου Κουτσαφτή, ο οποίος για δέκα χρόνια κινηματογραφούσε την απλή και παραδοσιακή ζωή των κατοίκων της Ελευσίνος, η οποία άρχισε να απειλείται με εξαφάνιση μαζί με τον μοναδικό στον κόσμο αρχαιολογικό χώρο, εξαιτίας της εκβιομηχάνισης της περιοχής. Η τσιμεντοβιομηχανία και το εργοστάσιό της, η κατασκευή πολυκατοικιών και το γκρέμισμα των μικρών γραφικών και παραδοσιακών σπιτιών, η κατασκευή νέων οδικών αρτηριών και μεγάλων λεωφόρων, συνοδεύτηκε με ραγδαίες αλλαγές και ενίοτε καταστροφικές επεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον και στο έδαφος της περιοχής με αποτέλεσμα την οριστική καταστροφή πολλών τμημάτων του αρχαιολογικού χώρου. Ο εκσυγχρονισμός της περιοχής και οι νέοι ρυθμοί καθημερινότητος έφεραν αλλαγές και στις ζωές των πολιτών. Παλαιά επαγγέλματα όπως του γαλατά π.χ. γεμάτα ιστορία, τα οποία έδεναν τους ανθρώπους και τους έκαναν μία οικογένεια, χάθηκαν τώρα πια και στην θέση τους, μπήκαν σύγχρονες μορφές εργασίας, μονότονες, κρύες και χωρίς συναίσθημα.
Ένα πανέμορφο και γραφικό τοπίο γεμάτο μνήμες, ζωή και ιστορία άρχισε να καταστρέφεται από το τσιμέντο, τις καμινάδες των εργοστασίων, τις λεωφόρους και τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων. Το ίδιο συνέβη και με την γεμάτη συναίσθημα και τρυφερότητα ζωή των πολιτών. Δυστυχώς ο σύγχρονος εκμαυλισμένος νεο-έλληνας τυφλωμένος από τον εγωκεντρικό ουμανισμό, διάλεξε το γκρίζο χρώμα του τσιμέντου και την παγωμάρα τις σύγχρονης τεχνολογικής εξέλιξης. Προτίμησε τον ορθολογισμό της εσπερίας, θαμπώθηκε από τα ψευδώνυμα φώτα της ευρώπης και έγινε θύμα της αυτοπραγμάτωσης και της αυτολατρείας του, όπως επιτάσσουν τα άθεα γράμματα δύσης. Διάλεξε να ζεί σε ένα παρόν άχρωμο, άοσμο, παγερό, αποκομμένος από την παράδοσή του, από τις ρίζες του, τον πολιτισμό του και κυρίως από Την Ορθόδοξη Πίστη Του, στοιχεία της οποίας βλέπουμε σπερματικά μέσα στον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό.
“ὁ Ἐκσυγχρονισμός εἶχε εἰσαγάγει μεθόδους σύγχρονες κι οἱ Ἕλληνες ἔτρωγαν τίς σάρκες τούς ὡς ἄλλοι Ἐρυσίχθονες.
Δι’ ἑλληνισμόν σαλούς εἶχε ὁ τόπος ἀνάγκη, ὅπως ἐκεῖνον στήν Ἀγέλαστο Πέτρα, τόν Παναγιώτη Φαρμάκη”
(Αρτέμιος, στίχοι, “το ξόδι 2”)
Όντως έτσι και έγινε!
Και ενώ οι μπουλντόζες της εποχής γκρέμιζαν και κατέστρεφαν κάθε τι παραδοσιακό στο όνομα της βιομηχανικής ανάπτυξης, είτε αυτό ήταν αρχαία ευρήματα, είτε σπίτια, είτε να το πούμε αλληγορικά οι ίδιες οι ζωές των πολιτών, μία μορφή ενός ανθρώπου εμφανίζεται από το πουθενά λές και Ο Θεός τον έφερε από το παρελθόν στο μέλλον για να διασώσει ό,τι μπορεί από την αυτοκαταστροφική μανία του τυφλωμένου νεο-έλληνα.
Ήταν η μορφή του Παναγιώτη Φαρμάκη!
Αεικίνητος, ταχύς, ολιγομίλητος, δυσπρόσιτος, περιθωριακός και σαλός για τον υπόλοιπο κόσμο, μεσήλικας , φορούσε συνέχεια μία φθαρμένη παλαιά στρατιωτική φόρμα και είχε μονίμως το κεφάλι του σκεπασμένο με ένα κομμάτι χακί ύφασμα που έμοιαζε με κουκούλα κρύβοντας επιμελώς το πρόσωπό του. Από τις ελάχιστες φορές που μπόρεσε ο κινηματογραφικός φακός του Φίλιππου Κουτσάφτη να εστιάσει στο πρόσωπό του, γιατί δεν άφηνε να τον πλησιάσεις κοντά, βλέπει κανείς το σκαμμένο από την ταλαιπωρία πρόσωπό του, τα κοντά και άσπρα γένια του, τις γεμάτα πληγές και συνάμα σκληρές παλάμες του. Μόνιμη συντροφιά του ήταν ένα παλιό οικοδομικό καρότσι. Δεν γνωρίζουμε πότε και πού ακριβώς γεννήθηκε. Ο ίδιος όταν ρωτήθηκε απάντησε, ότι κατάγεται από τα Δερβενοχώρια και ότι άφησε την οικογένειά του και ήλθε στην Ελευσίνα. Επίσης δεν γνωρίζουμε που ακριβώς έμενε. Μάλιστα όταν πάλι τον ρώτησε ο σκηνοθέτης και αφηγητής του ντοκυμαντέρ για το πού μένει, ο Παναγιώτης Φαρμάκης με την απλότητα ενός αιθεροβάμωνος καθώς βρισκόταν μπροστά από το Πλουτωνείο εντός του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνος, απάντησε :
” Εγώ γυρίζω εδώ. Εγώ ελεύθερος είμαι, γυρίζω, περιστρέφομαι. Μένω επάνω στη γή και κάτω από τα σύννεφα” !
Ο Παναγιώτης Φαρμάκης αφιέρωσε την ζωή του στο να μαζεύει από τα ερείπια, από τα μπάζα που άφηναν οι μπουλντόζες και από τα σκουπίδια της Ελευσίνος όλα τα αρχαία κτερίσματα, τα οποία ήταν πεταμένα, σπασμένα και χαμένα. Με το παλιό οικοδομικό καρότσι, το οποίο είχε για συντροφιά διαρκώς διέσχιζε όλη την Ελευσίνα, όλο το Θριάσιον Πεδίον και χανόταν για ώρες ανασύροντας και διασώζοντας όλα τα πεταμένα αρχαία ευρήματα. Τα συνέλεγε και τα παρέδιδε στους αρχαιολόγους της περιοχής και έτσι κατέληγαν ασφαλή στο μουσείο της Ελευσίνος. Διέσωσε με τον τρόπο αυτό αρχαία ευρήματα τεράστιας σημασίας για τον Ελληνικό πολιτισμό και την Ελληνική Ιστορία χωρίς να λάβει ποτέ κανενός είδους αμοιβή ή αναγνώριση από την επίσημη πολιτεία!
Πολλά από τα αρχαιολογικά κτερίσματα μέχρι και σήμερα οφείλουν την ύπαρξή τους στον Παναγιώτη Φαρμάκη.
Ο θάνατος τον βρήκε την στιγμή που έκανε αυτό για το οποίο ήταν ορισμένος, τον χτύπησε αυτοκίνητο την ώρα που συνέλλεγε κάποια πεταμένα αρχαία. Όμως στις καρδιές μας θα ζεί για πάντα. Οι μόνοι που ενδιαφέρθηκαν να τον ψάξουν δεν ήταν άλλοι, παρά οι αρχαιολόγοι, οι καλύτεροί του φίλοι, οι οποίοι γνώριζαν την αξία του.
Αυτήν ήταν η επίγεια αποστολή του καθώς φαίνεται, εκεί τον έταξε Ο Θεός. Να αγωνίζεται μόνος του, αθόρυβα, ευγενικά, αφανώς, με αγάπη και πόνο, μπροστά στα ματιά όλου του περαστικού κόσμου, σαν την ψιλή ποτιστική βροχή, να περισώσει τα τελευταία κομμάτια της Ελληνικής παράδοσης, τα τελευταία ίχνη της αξιοπρέπειας του παλαιού κόσμου, ο οποίος αβυσσαλέα πολεμιέται από τον τεχνολογικό πολιτισμό. Αγωνίστηκε μόνος του εναντίον όλων, μόνος του εναντίον μεγάλων και τρανών οικονομικών δυνάμεων, μόνος του εναντίον της κοντόφθαλμης και ευτελισμένης νοητικής μικρότητας της εποχής του. Στάθηκε ο αγνός και αφανής υπερασπιστής της Ελευσίνος και κάθε αξίας, η οποία θα μπορούσε να ταυτιστεί με την Ελευσίνα. Ήταν ο γνήσιος Έλληνας, ο σύγχρονος λεβέντης “σαλός” Ρωμηός, ο οποίος έκανε πράξη την ρήση του Μακρυγιάννη : “Είχα δυο αγάλματα περίφημα, μια γυναίκα κι ένα βασιλόπουλο, ατόφια- φαίνονταν οι φλέβες, τόσην εντέλειαν είχαν….. Πήρα τους στρατιώτες, τους μίλησα: «Αυτά και δέκα χιλιάδες τάλαρα να σας δώσουνε, να μη καταδεχτείτε να βγουν από την πατρίδα μας. Γι’ αυτά πολεμήσαμε».
Ο Παναγιώτης Φαρμάκης αγωνίστηκε να κρατήσει ζωντανή την μνήμη της Ελληνικής ιστορίας μας, της παράδοσής μας αλλά και του παρόντος και του μέλλοντός μας! Και με το παράδειγμά του, τα κατάφερε! Είναι ένα σύγχρονο σύμβολο αντίστασης και αγώνα διατήρησης της παράδοσης απέναντι στην αλόγιστη και αυτοκαταστροφική επέλαση του τεχνολογικού σύγχρονου τρόπου ζωής, ο οποίος επιτάσσεται και προωθείται από αντιανθρώπινες και άθεες ιδεολογίες. Είναι η διαρκής αναζωογόνηση μέσα στον θάνατο της σύγχρονης υλιστικής εποχής, είναι ο αντιστεκόμενος Έλληνας Ρωμηός, ο οποίος στέκεται με αξιοπρέπεια και ταπείνωση, ακλόνητος φάρος πολιτισμού για όλον τον κόσμο!
Αν παρομοιάζαμε την Ελλάδα του σήμερα με την Δήμητρα της μυθολογίας και την Ελληνορθόδοξη παράδοσή μας, με την κόρη της, την Περσεφόνη, την οποία έκλεψε ο Πλούτωνας και την πήγε στον Άδη, ο Παναγιώτης Φαρμάκης είναι ο μαχητής, ο οποίος αντιστάθηκε και την επανέφερε στο φώς του ήλιου. Αρωγός στον αγώνα αυτό, ήταν φυσικά το εξαιρετικό ντοκυμαντέρ του σκηνοθέτη Φίλιππου Κουτσαφτή και όλοι όσοι εργάστηκαν για την βιντεοσκόπηση.
Αυτό είναι το χρέος του κάθε Έλληνα Ρωμηού εξάλλου, να ανασύρει από την προσωπική του λήθη, από τον προσωπικό του Άδη, κάθετι που του θυμίζει την ουράνια καταγωγή της ψυχής του, όπως αυτή μας παραδίδεται στην Αγιοπατερική Ορθόδοξη Παράδοση καθώς και να προστατεύει την λαμπρή πολιτισμική του ιστορία, τόσων χιλιάδων ετών!
Η Παναγία η Μεσοσπορίτισσα, στο εκκλησάκι των Εισοδίων Της Θεοτόκου, η οποία στέκει Αρχόντισσα, Μητέρα, Φύλακας και Προστάτιδα του Γένους μας, στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνος στην κορυφή του βράχου πάνω από το αρχαίο ιερό και ο Άγιος Νικόλαος, ο οποίος ευρίσκεται στον διπλανό λόφο μας κρατούν ολοζώντανη την υπενθύμιση για τον αγώνα αυτό.
Αθήνα, 06-10-2021
Ρούντας Ναπ. Γεώργιος