Θεοφάνης Μαλκίδης
Ο Ανθυπολοχαγός Θεόδωρος Κανδηλάπτης, τέκνο του σπουδαίου Πόντιου εκπαιδευτικού και συγγραφέα Γεωργίου Κανδηλάπτη ( Κάνις) γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1918 στην Αργυρούπολη. Στα εξήμισι χρόνια του έχοντας ζήσει μαζί με την οικογένειά του τη Γενοκτονία, μέσω Τραπεζούντας, έφτασε στην Αλεξανδρούπολη τον Ιούνιο του 1924.
Εισήχθη στη Σχολή Ευελπίδων και όταν έγινε η εισβολή των Ιταλών φασιστών ήταν δύο μηνών Ανθυπολοχαγός, όταν στάλθηκε στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Αρχικώς υπηρέτησε στο 7ο Σύνταγμα και μετά ως Διοικητής Λόχου του 28ου Συντάγματος. Ο γενναίος Πόντιος Ανθυπολοχαγός, πέρασε στην αθανασία, μαχόμενος στο ύψωμα Μπούμπεσι της Κλεισούρας την 28η Φεβρουαρίου 1941.
Λίγο πριν το θάνατό του ο Θεόδωρος Κανδηλάπτης έγραφε από το στη μητέρα του Αγγελική: «Ανήκω κατά τα τρία τέταρτα εις την Πατρίδα και κατά το υπόλοιπον εις την σεβαστή μου οικογένειαν. Αντιμετωπίζομεν τους αναιδείς επιδρομείς με θάρρος και αποφασιστικότητα. Μη κλάψετε αν κατά τύχη χαθώ.»
Ο Θεόδωρος Κανδηλάπτης τιμήθηκε μετά θάνατον με το Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας και το όνομά του δόθηκε στο στρατόπεδο της έδρας της 23ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας στην Αλεξανδρούπολη.
Ο Θεόδωρος Κανδηλάπτης είναι ένας από τους φονευθέντες στο μεγάλο αντιστασιακό – απελευθερωτικό πόλεμο του 1940, του οποίου τα οστά δεν έχουν εντοπιστεί, ταυτοποιηθεί και κηδευτεί όπως αρμόζει σε άνθρωπο και σε ήρωα.
Σήμερα η πατρίδα στην οποία ανήκε ο ανθυπολοχαγός Θεόδωρος Κανδηλάπτης, λησμόνησε τη θυσία του, αδιαφόρησε για τα οστά του και ανέχεται την Ύβρη του αντιπροέδρου της Αλβανικής Βουλής και προέδρου του κόμματος των Τσάμηδων, που δήλωσε πως δε θα επιτρέψει την ανεύρεση των λειψάνων των Ελλήνων στρατιωτικών!
Υ.Γ. O Οδυσσέας Ελύτης με την έναρξη του πολέμου κατατάχθηκε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός και καρπός της παρουσίας του στο μέτωπο, είναι τα δύο αριστουργήματά του, το «Άξιον Εστί» και το «Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για το Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας».
Στο ΣΤ΄ κεφάλαιο του ποιήματός «Άσματος», γράφει σχετικά:
«Ήταν ωραίο παιδί. Την πρώτη μέρα που γεννήθηκε
Σκύψανε τα βουνά της Θράκης να φανεί
Στους ώμους της στεριάς το στάρι που αναγάλλιαζε
Σκύψανε το βουνά της Θράκης και το φτύσανε
Μια στο κεφάλι, μια στον κόρφο, μια μέσα στο κλάμα του.
Βγήκαν Ρωμιοί με μπράτσα φοβερά
Και το σηκώσαν στου βοριά τα σπάργανα.»
Το ηρωικό πρότυπο, το παράδειγμα αντίστασης ενάντια στο φασισμό, ο άνθρωπος που αγωνίζεται για την ελευθερία είναι ένας Θρακιώτης, ένας ακόμη ανάμεσα στους χιλιάδες άταφους συμπατριώτες μας, ο γεννημένος στον Πόντο και μεγαλωμένος στην Αλεξανδρούπολη, Ανθυπολοχαγός Θεόδωρος Κανδηλάπτης.
Ακούστε τη συνέντευξη του Θ. Μαλκίδη στο ραδιόφωνο της Πειραϊκής Εκκλησίας και στη δημοσιογράφο Σοφία Χατζή.