Το σχέδιο ΧΑΜ του Χαρδαλιά, ο Χαμ της Παλαιάς Διαθήκης και η γύμνια μας
του Ιωάννη Τάτση, Θεολόγου
Ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς μας ενημέρωσε σήμερα ότι «από Δευτέρα 4/5, βγαίνουμε από το σπίτι και ενεργοποιούμε το Σχέδιο ΧΑΜ! Χέρια (πλένουμε), Αποστάσεις (κρατάμε), Μάσκες (φοράμε)!».
Προφανώς ούτε εκείνος ούτε και πολλοί άλλοι Έλληνες γνωρίζουν όμως ποιος ήταν ο Χαμ. Σύμφωνα με το πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, το βιβλίο Γένεσις, ο Χαμ ήταν ένας από τους γιούς του Νώε. Η γνωστότερη για εκείνον διήγηση (1) αναφέρει ότι όταν κάποτε ο πατέρας του, ο Νώε, ήπιε οίνο, μέθυσε και εγυμνώθη, εκείνος βγήκε και το ανήγγειλε στα αδέλφια του περιπαίζοντας τον πατέρα του. Αντίθετα τα δύο αδέλφια του, ο Σήμ και ο Ιάφεθ, αφού έλαβαν ένα ιμάτιο, πορεύτηκαν προς τον πατέρα τους προχωρώντας προς τα πίσω ώστε να μην δούνε την γύμνωσή του και τον σκέπασαν. Όταν ο Νώε συνήλθε από τη μέθη και έμαθε τι έκαναν οι γιοί του τους μεν δύο, τον Σημ και τον Ιάφεθ, ευλόγησε, τον δε Χαμ, καταράστηκε για την στάση του.
Ο άγιος Ανδρέας Κρήτης στον περίφημο Μεγάλο Κανόνα θυμίζει αυτό το περιστατικό (2) και κατακρίνει την αμαρτωλότητά μας που δεν μιμούμαστε τους δύο γιούς που συνεκάλυψαν τη γυμνότητα του πατέρα τους αλλά τον Χαμ που ξεδιάντροπα ειρωνεύτηκε τον Νώε.
Το σχέδιο Χαρδαλιά, το σχέδιο ΧΑΜ, υπάρχει φόβος να γίνει για την Εκκλησία μας μια νέα αφορμή για ειρωνείες εις βάρος της λατρευτικής ζωής και της παράδοσής μας. Γιατί η Σύνοδος άφησε για αργότερα την εξειδίκευση των μέτρων που θα ισχύσουν όταν ανοίξουν οι ναοί με τη συμμετοχή των πιστών στις Ακολουθίες, προφανώς περιμένοντας οδηγίες από την κυβέρνηση τις οποίες πιθανολογείται ότι θα υιοθετήσει πιστά. Η Υπουργός Παιδείας, όμως, ήδη δήλωσε ότι η σύσταση των ειδικών για τον τρόπο λειτουργίας των ναών περιλαμβάνει την υποχρεωτική χρήση μάσκας και όπως φαίνεται το σχέδιο ΧΑΜ, το σχέδιο Χαρδαλιά, θα υπάρξει κυβερνητική απαίτηση να εφαρμοστεί και στους ναούς, άγνωστο με ποιες επιμέρους λεπτομέρειες. Θα δούμε άραγε τους πιστούς ή και τους λειτουργούς ιερείς και τους ιεροψάλτες να τελούν τις Ακολουθίες ή και τα ιερά Μυστήρια φορώντας μάσκες; Τότε το σχέδιο ΧΑΜ θα δικαιώσει την ονομασία του καθώς θα αποτελέσει με την εφαρμογή του την πλήρη απογύμνωση της Εκκλησίας και της μυστηριακής της ζωής από κάθε ιεροπρέπεια, θα γίνει δε αφορμή ειρωνείας και περίγελου των ιερέων, των πιστών και όλης της εκκλησιαστικής κοινότητας.
Ας προσέξουν οι ιεράρχες μας μήπως στον κατήφορο που πήραν φτάσουν τελικά να μιμηθούν εκείνον τον Χαμ της Παλαιάς Διαθήκης και δεχτούν την ίδια με εκείνον τιμωρία. Γιατί είναι πραγματικά ανησυχητική η συνεχιζόμενη πλήρης υποταγή τους στα κυβερνητικά προστάγματα.
_____________________________
(1) Καὶ ἤρξατο Νῶε ἄνθρωπος γεωργὸς γῆς καὶ ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καὶ ἔπιεν ἐκ τοῦ οἴνου καὶ ἐμεθύσθη καὶ ἐγυμνώθη ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ. Καὶ εἶδε Χὰμ ὁ πατὴρ Χαναὰν τὴν γύμνωσιν τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ ἐξελθὼν ἀνήγγειλε τοῖς δυσὶν ἀδελφοῖς αὐτοῦ ἔξω. Καὶ λαβόντες Σὴμ καὶ Ἰάφεθ τὸ ἱμάτιον ἐπέθεντο ἐπὶ τὰ δύο νῶτα αὐτῶν καὶ ἐπορεύθησαν ὀπισθοφανῶς καὶ συνεκάλυψαν τὴν γύμνωσιν τοῦ πατρὸς αὐτῶν, καὶ τὸ πρόσωπον αὐτῶν ὀπισθοφανῶς, καὶ τὴν γύμνωσιν τοῦ πατρὸς αὐτῶν οὐκ εἶδον. Εξένηψε δὲ Νῶε ἀπὸ τοῦ οἴνου καὶ ἔγνω ὅσα ἐποίησεν αὐτῷ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ νεώτερος, καὶ εἶπεν· ἐπικατάρατος Χαναάν· παῖς οἰκέτης ἔσται τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ. καὶ εἶπεν· εὐλογητὸς Κύριος ὁ Θεὸς τοῦ Σήμ, καὶ ἔσται Χαναὰν παῖς οἰκέτης αὐτοῦ, πλατύναι ὁ Θεὸς τῷ Ἰάφεθ, καὶ κατοικησάτω ἐν τοῖς οἴκοις τοῦ Σὴμ καὶ γενηθήτω Χαναὰν παῖς αὐτοῦ. (Γεν. 9, 20 – 29)
(2) Τὸν Χὰμ ἐκεῖνον, ψυχή, τὸν πατραλοίαν μιμησαμένη, τὴν αἰσχύνην οὐκ ἐκάλυψας τοῦ πλησίον, ὀπισθοφανῶς ἀνακάμψασα. (Τροπάριο της Γ΄ ωδής του Μεγάλου Κανόνος του Αγίου Ανδρέου Κρήτης).