[V 1, 3-6, 8-12, 17, 20]
Ἐπιμέλεια-Μετάφραση
π. Χρίστου Κυριαζόπουλου
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Ἡ ἐνασχόληση μὲ τὴ γεωργία, Κριτόβουλε, εἶναι συγχρόνως καὶ μία μορφὴ ἀπολαύσεως καὶ αὔξηση τῆς περιουσίας καὶ σωματικὴ ἄσκηση… Ἡ γῆ παρέχει στὸν ἄνθρωπο πολλὲς τροφὲς, ἀλλὰ καὶ τρέφει πολλὰ ζῶα. Διότι καὶ ἡ κτηνοτροφία εἶναι συνδεδεμένη μὲ τὴ γεωργία… Κι ἐνῶ ἡ γεωργία παρέχει ἀφθονώτατα ἀγαθά, δὲν ἐπιτρέπει στὸν ἄνθρωπο νὰ τὰ ἀποκτᾶ χωρὶς καθόλου κόπο, ἀλλὰ τὸν συνηθίζει νὰ ὑπομένει καὶ νὰ ἀντέχει καὶ τὰ κρύα τοῦ χειμῶνα καὶ τὶς ζέστες τοῦ καλοκαιριοῦ. Καὶ αὐτοὺς πού οἱ ἴδιοι καλλιεργοῦν τὴ γῆ μὲ τὰ χέρια τους τοὺς γυμνάζει καὶ τοὺς προσθέτει δύναμη, ἀλλὰ καὶ σ᾿ αὐτοὺς πού ἐποπτεύουν τὶς καλλιέργειες χαρίζει εὐρωστία, καθὼς τοὺς κάνει νὰ σηκώνονται νωρὶς καὶ τοὺς ἀναγκάζει νὰ πηγαίνουν βιαστικὰ στὰ χωράφια…
Ἔπειτα, ἂν κανεὶς θέλει νὰ βοηθεῖ τὴν πόλη του ὡς ἱππέας, ἡ γεωργία εἶναι ἡ πιὸ κατάλληλη νὰ τρέφει μαζὶ μ᾿ αὐτὸν καὶ τὸ ἄλογό του· ἂν πάλι θέλει νὰ τὴ βοηθεῖ ὡς πεζός, ἡ γεωργία καθιστᾶ τὸ σῶμα του πολὺ δυνατό. Ἡ γῆ, ἐπίσης, κατὰ κάποιον τρόπο, ὠθεῖ τὸν ἄνθρωπο νὰ ἀσχοληθεῖ μὲ ζῆλο μὲ τὸ κυνήγι, καθὼς παρέχει εὔκολη τροφὴ στοὺς σκύλους καὶ διατρέφει ἄγρια ζῶα. Καί, καθὼς τὰ ἄλογα καὶ τὰ σκυλιὰ ὠφελοῦνται ἀπὸ τὴ γεωργία, ὠφελοῦν κι αὐτὰ μὲ τὴ σειρὰ τους τὴ γῆ· γιατί τὸ ἄλογο μεταφέρει τὸ πρωΐ τὸν ἐπιστάτη τῶν ἀγρῶν στὴ δουλειά του καὶ τοῦ δίνει τὴ δυνατότητα νὰ γυρίζει ἀργὰ τὸ βράδυ στὸ σπίτι του, ἐνῶ τὰ σκυλιὰ ἐμποδίζουν τὰ ἀγρίμια νὰ καταστρέφουν τοὺς καρποὺς καὶ νὰ τρῶνε τὰ πρόβατα καὶ συγχρόνως παρέχουν ἀσφάλεια μέσα στὴν ἐρημιά…
Καὶ ποιὰ ἄλλη τέχνη ἐκτὸς ἀπὸ τὴ γεωργία καθιστᾶ τούς ἀνθρώπους ἱκανώτερους στὸ τρέξιμο, στὴν τοξοβολία καὶ στὸ πήδημα; Καὶ ποιὰ ἄλλη τέχνη ἐπιστρέφει σ᾿ αὐτοὺς πού τὴν ἀσκοῦν περισσότερα ἀγαθὰ ὡς ἀντιχάρισμα; Καὶ ποιὰ ἄλλη δέχεται μὲ μεγαλύτερη εὐχαρίστηση αὐτὸν πού τὴ φροντίζει καὶ τοῦ προτείνει νὰ πάρει ἀπὸ αὐτὴν ὅ,τι τοῦ χρειάζεται; Ἢ ποιὰ ἄλλη δέχεται καὶ περιποιεῖται τοὺς ξένους μὲ τόση ἀφθονία ἀγαθῶν; Καὶ σὲ ποιὸν ἄλλο χῶρο, παρὰ στὸ ὕπαιθρο, μπορεῖ νὰ συναντήσει κανεὶς πιὸ μεγάλη ἄνεση, ὥστε νὰ περάσει τὸν χειμῶνα μὲ ἄφθονη φωτιὰ καὶ θερμὰ λουτρά; Ἢ ποῦ ἀλλοῦ μπορεῖ νὰ παραθερίσει κανεὶς πιὸ εὐχάριστα μὲ νερά, ἀεράκι καὶ δροσιὰ παρὰ σὲ ἕνα ἀγρόκτημα; Καὶ ποιὰ ἄλλη τέχνη ἐκτὸς ἀπὸ τὴ γεωργία ἀφιερώνει στοὺς θεοὺς τὶς καλύτερες πρῶτες προσφορὲς ἢ ἐξασφαλίζει τὶς συνθῆκες γιὰ τὴ διοργάνωση τῶν πιὸ τέλειων ἑορτῶν; …
Σίγουρα θὰ μοῦ φαινόταν παράξενο, ἂν βρισκόταν ἕνας ἄνθρωπος ἐλεύθερος, ὁ ὁποῖος ἢ νὰ ἔχει ἀποκτήσει κάτι πιὸ εὐχάριστο ἀπὸ τὴ γεωργία ἢ νὰ ἔχει βρεῖ μιὰ ἀπασχόληση πιὸ εὐχάριστη ἢ πιὸ ὠφέλιμη γιὰ τὴ ζωή του. Ἡ γῆ διδάσκει ἀκόμη καὶ τὴ δικαιοσύνη, σὲ ὅσους βέβαια εἶναι σὲ θέση νὰ τὴν καταλάβουν· διότι ἀντιπροσφέρει πάρα πολλὰ ἀγαθὰ σὲ ὅσους τὴν ὑπηρετοῦν καὶ τὴν καλλιεργοῦν μὲ ἄριστο τρόπο… Ἔχει λοιπὸν πολὺ δίκιο ἐκεῖνος πού εἶπε πώς ἡ γεωργία εἶναι μητέρα καὶ τροφὸς τῶν ἄλλων τεχνῶν. Διότι, ἂν πάει καλὰ ἡ γεωργία, εὐδοκιμοῦν καὶ ὅλες οἱ ἄλλες τέχνες, ἐνῶ, ὅπου ἡ γῆ μένει ἀναγκαστικὰ χέρσα, ἐκεῖ σχεδὸν σβήνουν καὶ οἱ ἄλλες τέχνες καὶ στὴν ξηρὰ καὶ στὴ θάλασσα…
Καὶ ἐν τέλει νὰ ξέρεις καλά, Κριτόβουλε, πώς πρέπει καὶ γιὰ τὴν πρόοδο τῶν γεωργικῶν μας ἀσχολιῶν νὰ ἐκζητοῦμε τὴ συνδρομὴ τῶν θεῶν. Οἱ συνετοὶ ἄνθρωποι καὶ γιὰ τοὺς ὑγροὺς καὶ γιὰ τοὺς ξηροὺς καρποὺς καὶ γιὰ τὰ βόδια καὶ γιὰ τὰ ἄλογα καὶ γιὰ τὰ πρόβατα καὶ βέβαια γιὰ ὅλα γενικῶς τὰ πράγματα πού τοὺς ἀνήκουν καὶ μὲ τὰ ὁποῖα ἀσχολοῦνται, ἐπικαλοῦνται τὴ βοήθεια τῶν θεῶν.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ‘Ἐρῶ’ , Ι΄ ΤΕΥΧΟΣ, ΑΠΡ.-ΙΟΥΝ. 2012