Γράφει ο Βαθιώτης Κωνσταντίνος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ποινικού Δικαίου στην Νομική Σχολή ΔΠΘ
Έχει επανειλημμένως τονισθεί ότι ο όρος “αόρατος εχθρός”, ο οποίος συντονισμένα και ομοιόμορφα χρησιμοποιήθηκε ως προσωνύμιο για τον κορωνοϊό από πλήθος ευρωπαίων ηγετών – εκείνων που από τα μέσα Μαρτίου κήρυξαν τον “πόλεμο” εναντίον του – προκαλεί εύλογες απορίες, στο μέτρο που ο ίδιος χαρακτηρισμός είχε επιλεγεί και για την τρομοκρατική οργάνωση της Αλ Κάιντα μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου.
Η παράλληλη εξέταση “Nine Eleven” και “Covid-Νineteen” είναι το κλειδί για να αναλυθεί εις βάθος η “νέα γενιά περιορισμών” που υφίστανται στην κορωνοϊκή εποχή τα θεμελιώδη δικαιώματα του πολίτη παγκοσμίως.
Σύμφωνα δε με κάποιες προσεγγίσεις που από ορισμένους κατατάσσονται στο κατά την γνώμη τους επικίνδυνο για την δημόσια υγεία πεδίο των “συνωμοσιολογικών θεωριών”, ο κορωνοϊός αποτελεί το μέσο για την υποβολή της κοινωνίας ή έστω του μεγαλύτερου τμήματός της σε υποχρεωτικό εμβολιασμό. Ο τελευταίος εγείρει, δυστυχώς, μείζονα νομικά ζητήματα απτόμενα ενός “Γολγοθά” της σύγχρονης ποινικής δογματικής: Εκείνου που αφορά την διελκυστίνδα ανάμεσα αφ’ ενός στο δικαίωμα αυτοκαθορισμού του πολίτη, ειδικότερα της αυτοδιαχείρισης της προσωπικής του υγείας, και αφ’ ετέρου της υποχρέωσής του να μην θέτει σε κίνδυνο την δημόσια υγεία. Μάλιστα, κάποιοι φθάνουν μέχρι του σημείου να συνδέουν τις ενδεχόμενες παρενέργειες του εν λόγω προληπτικού μέτρου με σατανικά σχέδια για την απομείωση του πληθυσμού της γης. Ο ιστορικός του μέλλοντος, εφόσον υπάρχει όχι μόνο ο πλανήτης αλλά και οι κατάλληλες συνθήκες για να έχει νόημα η σχετική ανάλυση, ίσως μπορέσει να οδηγηθεί σε μια αντικειμενική καταγραφή για τα αίτια, τις συνέπειες αλλά και τις αθέατες πτυχές του φαινομένου που ζούμε σήμερα.
Μέχρι να συμβεί αυτό, οι παρατηρητές, οι κριτικοί αναλυτές και μελετητές της διαχείρισης της παρούσας υγειονομικής κρίσης δεν έχουν στην διάθεσή τους άλλο modus operandi από την εφαρμογή της “οπισθοσκοπικής” (retrospective) μεθόδου: Πρέπει δηλαδή να αναχθούν σε παλαιότερα κείμενα (όχι μόνο επιστημονικά αλλά και λογοτεχνικά), προκειμένου να ιχνηλατήσουν κρίσιμα στοιχεία που θα ενισχύσουν ή θα κλονίσουν την εντύπωση περί “θολών υδάτων”.
Ένα τέτοια κείμενο, προερχόμενο μάλιστα από την ελληνική λογοτεχνία, είναι το μυθιστόρημα “Ταξίδι με τον Έσπερο”, γραμμένο από τον εκ Ναυπλίου ορμώμενο Άγγελο Τερζάκη (1907-1979), πτυχιούχο της Νομικής Σχολής Αθηνών και ασκήσαντα δι’ ολίγον την τέχνη της δικηγορίας.
Σε ένα χωρίο του εν λόγω μυθιστορήματος, ο Τερζάκης μάς αφήνει άναυδους, αφού αποκαλεί το μικρόβιο “αόρατο εχθρό”, όπως ακριβώς δηλαδή επέλεξαν να ονομάζουν τον κορωνοϊό οι αξιοπρόσεκτα συντονισμένοι ηγέτες που έχουν στα χέρια τους –ή που έστω δίνουν την εντύπωση ότι έχουν στα χέρια τους– τις τύχες αυτού του δύσμοιρου πλανήτη. Ταυτοχρόνως, όμως, ο Τερζάκης θίγει το ζήτημα του εμβολιασμού και τοποθετείται επ’ αυτού! Ιδού το κρίσιμο χωρίο, γραμμένο πριν από 74 χρόνια:
«[…] – Αλήθεια, γιατρέ, ρώτησε η κυρία Σαλάνη: Σεις το βρίσκετε σωστό να πηγαίνουν εκεί τα παιδιά, εφ’ όσον η οικογένεια δεν είναι υγιής;
– Να σας πω, κυρά μου, έκανε ο γιατρός παίρνοντας ύφος. Εγώ έχω δική μου θεωρία. Το μ ι κ ρ ό β ι ο, καθώς ξέρετε, κυκλοφορεί παντού, βρίσκεται στον κάθε οργανισμό. Αδύνατο, συνεπώς, να το αποφύγουμε. Τι απομένει να κάνουμε; Να τονώσουμε αφ’ ενός τον οργανισμό για ν’ αντεπεξέρχεται, αλλά και να τον ε μ β ο λ ι ά ζ ο υ μ ε.
– Να τον εμβολιάζουμε;
– Ακριβώς! Η εξοικείωση εκφυλίζει τον κίνδυνο. Είμαστε αναγκασμένοι να ζούμε στην κοινωνία. Το καλύτερο λοιπόν που έχουμε να κάνουμε είναι να συνθηκολογούμε με τον α ό ρ α τ ο εχθρό».
Με αφορμή το ανωτέρω χωρίο, ο καχύποπτος αναλυτής μπορεί να αποδυθεί σε ποικίλες “πονηρές” (για να μη γράψω τον… επικίνδυνο όρο “συνωμοσιολογικές”) σκέψεις: π.χ. ότι ο Τερζάκης ήταν γιος πολιτικού, του Δημητρίου Τερζάκη, και ότι το μυθιστόρημά του εξεδόθη το 1946, δηλαδή μόλις τρία χρόνια προτού κυκλοφορήσει το οργουελικό “1984” και δεκατέσσερα χρόνια μετά την έκδοση του έτερου δυστοπικού μυθιστορήματος “Θαυμαστός καινούργιος κόσμος” που φέρει την υπογραφή του Άλντους Χάξλεϋ. Είναι, άραγε, τυχαίο ότι στο έξεργον του μυθιστορήματός του ο Τερζάκης προτάσσει ένα παράθεμα του τελευταίου από την “Νυχτερινή μουσική [και τον κόσμο του φωτός]” (1931);
Η φράση του Χάξλεϋ που αναδεικνύεται από τον Τερζάκη έχει ως εξής: «Είναι σχεδόν τόσο δύσκολο για τον πνευματικά πλούσιο να μπει στη βασιλεία των Ουρανών, όσο και για τον υλικά πλούσιο».
A propos, μήπως έχουμε μπει στην τελική ευθεία για την βασιλεία των Ουρανών και ο κορωνοϊός δεν είναι παρά ένας παγκόσμιος συναγερμός αφύπνισης, ώστε να εγκαταλείψουμε τις παλιές μας συνήθειες και να τολμήσουμε την ψυχική μας μεταμόρφωση ενόψει της τελικής κρίσης νεκρών και ζωντανών; Και μήπως η άρνησή μας να μεταμορφωθούμε ψυχικά θέτοντας ένα βίαιο τέρμα στην υλιστική αλλοτρίωση στην οποία μας παγίδευσαν ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνος οι σχεδιαστές του δήθεν “θαυμαστού κόσμου” μας, θα επιτρέψει στους τελευταίους να υλοποιήσουν το ενδεχόμενο σχέδιο της καθολικής μας (ψυχικής τε και σωματικής) μεταμόρφωσης; Ο εξαναγκασμός του πολίτη σε υποχρεωτική μασκοφορία τι άλλο σημαίνει από περιαγωγή του εκάστοτε προσώπου σε απρόσωπη, ανώνυμη μονάδα;
Ο Τερζάκης έγραψε μια κολοσσιαία φράση: “Η εξοικείωση εκφυλίζει τον κίνδυνο”. Θα μπορούσε, λοιπόν, κάποιος να υποστηρίξει βάσιμα ότι η καθολική χρήση της μάσκας (έτσι όπως πάει το πράγμα, σε λίγο θα επιτηρείται με χρήση λέιζερ από drones η μασκοφορία και εντός της τουαλέτας του σπιτιού μας!) εξοικειώνει τα πρόσωπα να νιώθουν απρόσωπα και άρα όχι και τόσο μακρινοί συγγενείς των ρομπότ! Θυμηθείτε την στολή “Micrashell” που λανσάρει η εταιρεία “Production Club” ήδη από τον Μάιο του 2020.
Στην περιγραφή του προϊόντος διαβάζουμε ότι αυτή ομοιάζει με ένα υπερσύγχρονο κράνος αστροναύτη που επεκτείνεται μέχρι τους γοφούς και διαθέτει ενσωματωμένα γάντια, παρέχει δε στον χρήστη την δυνατότητα να εκτελεί ανεμπόδιστα τόσο την “ελάσσονα ανάγκη” του εντός της τουαλέτας όσο και την ερωτική του ανάγκη συνουσιαζόμενος με άλλο άνθρωπο (υποθέτω πάλι εντός της τουαλέτας, στην λογική του “dry sex”). Παραφράζοντας, επομένως, τον Τερζάκη θα λέγαμε ότι η εξοικείωση με την μάσκα εκφυλίζει τον κίνδυνο να αντιληφθούμε ότι από πρόσωπα θα καταντήσουμε μη-πρόσωπα διαθέτοντα πλέον μόνο γονότυπο ανθρώπου αλλά φαινότυπο ρομπότ. Κι αν δεχθούμε να υποβληθούμε άκριτα στον εμβολιασμό (η μεταφορική χρήση της λέξης “εμβόλιο”, βλ. π.χ. την πρωθυπουργική ρήση ότι πρέπει να ενεργοποιήσουμε το εθνικό μας εμβόλιο που δεν είναι άλλο από το φιλότιμό μας [sic εις τον κύβο], δεν προκαλεί συνειρμό εξοικείωσης;), μη αντέχοντας άλλο το καθημερινό μαρτύριο που υλοποιούν σε βάρος μας οι απανταχού της γης υγειονομικοί διαχειριστές, τότε ίσως παύσουμε να είμαστε άνθρωποι ακόμη και κατά τον γονότυπο.
Κυρίες και κύριοι, κατέστημεν πρόσωπα απρεπή κι απρόσωπα – και σε λίγο συγγενείς α΄ βαθμού με τα προϊόντα της τεχνητής νοημοσύνης.