Στις 22 Οκτωβρίου 2020, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας, συνήλθε στην ολομέλειά του και εξέδωσε μια ιστορική απόφαση με την οποία δηλώνει ότι η « άμβλωση για λόγους ευγονικής είναι αντίθετη με την αξιοπρέπεια και τη ζωή του ανθρώπου, ο σεβασμός των οποίων διασφαλίζεται από το Πολωνικό Σύνταγμα.»
Αυτή η απόφαση καταργεί τη διάταξη του πολωνικού νόμου του 1993 που ίσχυε μέχρι τώρα και επέτρεπε την άμβλωση όταν “οι γενόμενες προγεννητικές εξετάσεις ή άλλα ιατρικά δεδομένα υποδεικνύουν υψηλή πιθανότητα σοβαρής και μη αναστρέψιμης αναπηρίας του εμβρύου ή μια ανίατη ασθένεια που απειλεί τη ζωή”. Οι “ευγονικές αμβλώσεις” στην Πολωνία αποτελούν τις περισσότερες από τις 1000 έως 2000 αμβλώσεις που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο, οι περισσότερες από τις οποίες στοχεύουν κυρίως σε παιδιά με σύνδρομο Down.
Το Δικαστήριο αποφάσισε επίσης ότι η πολωνική κυβέρνηση πρέπει να κάνει περισσότερα για να υποστηρίξει τα άρρωστα ή τα παιδιά με αναπηρία και τις οικογένειές τους.
Στις 19 Νοεμβρίου 2019, 119 πολωνοί βουλευτές αντιτάχθηκαν στην ευγονική άμβλωση ενώπιον του Συνταγματικού ΔικαστηρίουΤο ECLJ παρενέβη σε αυτήν την υπόθεση ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου, προβάλλοντας επιχειρήματα βάσει του Ευρωπαϊκού και του Διεθνούς δικαίου.
Κατά τη λήψη της απόφασής του, το Δικαστήριο δήλωσε ότι η ανθρώπινη ζωή προστατεύεται σε όλα τα στάδια της ανάπτυξής της, αμέσως μετά τη σύλληψη και ότι είναι πιο πολύτιμο αγαθό από την υγεία. Επομένως, η ζωή δεν μπορεί να θυσιάζεται για την υγεία. Το Δικαστήριο στηρίχθηκε στο Διεθνές δίκαιο, συγκεκριμένα στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, (UN Convention on the Rights of the Child) , η οποία αναγνωρίζει ότι «το παιδί, λόγω της σωματικής και πνευματικής του ανωριμότητας, χρειάζεται ειδική προστασία και φροντίδα, συμπεριλαμβανομένης της κατάλληλης νομικής προστασίας, πριν και μετά τη γέννηση ” καθώς και στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των ατόμων με Αναπηρία, (Convention on the Rights of Persons with Disabilities), η οποία απαγορεύει τις διακρίσεις λόγω αναπηρίας.
Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου είναι σύμφωνη με το Ευρωπαϊκό δίκαιο, το οποίο δεν προβλέπει δικαίωμα στην άμβλωση. Το 2018, η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία δήλωσε σε επίσημο έγγραφο ότι: “Οι νόμοι που επιτρέπουν ρητά την έκτρωση λόγω γενετικής ανωμαλίας παραβιάζουν τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (Άρθρο, 4,5,8 ). ” Η Επιτροπή εξηγεί περαιτέρω ότι αυτή η αιτία άμβλωσης βασίζεται συχνά σε λανθασμένη διάγνωση και ότι «η αξιολόγηση διαιωνίζει στερεότυπες έννοιες για την αναπηρία που την κάνουν να φαίνεται ως ασυμβίβαστη με μια καλή ποιότητα ζωής».
Αυτή η απόφαση έχει μακρά προοπτική εφαρμογής, καθώς κανένας πολωνικός νόμος δεν μπορεί να την αντικρούσει στο μέλλον. Για να γίνει αυτό θα πρέπει το Σύνταγμα να αναθεωρηθεί ή να τροποποιηθεί και μια τέτοια διαδικασία απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων της Βουλής.
Το ECLJ χαιρετίζει αυτήν την απόφαση που θα σώσει τις ζωές πολλών ανθρώπων και ελπίζει ότι θα συμβάλει στο να γίνει η Ευρωπαϊκή κοινωνία πιο φιλική προς τα άτομα με αναπηρία.