Παύλου Ἀγγελοθανάση
ἀρχιτέκτονος
Τορόντο, Καναδᾶ
Ἱστορικό
Ἡ διάδοση τοῦ Ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ στήν ἱστορία τοῦ κόσμου εἶχε μιά δραματική ἐπίδραση στήν πρόοδο τῆς ἀνθρωπότητος καί τήν διαμόρφωση τῆς ἐξελίξεως τῆς ἀνθρωπίνης ἱστορίας. Βλέπουμε παραδείγματα γιά αὐτή τήν διάδοση στούς αἰῶνες π.Χ. στόν ἀποικισμό τῶν Ἑλλήνων κατά μῆκος τῶν ἀκτῶν τοῦ Αἰγαίου, τῆς Μεσογείου, τῆς Μαύρης Θάλασσας καί τῆς θάλασσας τοῦ Μαρμαρᾶ, στίς ἀποστολές τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου καί στίς κατακτήσεις μέ τίς ὁποῖες ἔχουν ἐξελληνιστῆ οἱ διάφορες ἐθνικές ὁμάδες τῆς Ἀσίας∙ ἐνῶ ἀργότερα ἡ ἀνατολική ρωμαϊκή αὐτοκρατορία ἦταν ἡ ἴδια ἐξελληνισμένη καί ἐξάπλωσε τήν ἑλληνική γλῶσσα, καθώς ἐπίσης, διέδωσε καί τόν πολιτισμό της. Ἐπίπλέον κανένας ἱστορικός δέν μπορεῖ νά ἀγνοῆ τίς προφανεῖς ἑλληνικές ἐπιρροές στήν Ἀναγέννηση μετά τήν ἑλληνική ἔξοδο πού συνέβη κατά τήν Ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως τό 1453.
Ἀπό αὐτές τίς διάφορες ἀποστολές, πολέμους, ἀποικισμούς καί μεταναστεύσεις πού ἐμφανίστηκαν κατά τήν διάρκεια τῶν αἰώνων, οἱ σπόροι τῶν Ἑλλήνων ἔχουν φυτευτῆ στά πέρατα τῆς γῆς, καί πιό πρόσφατα, ἡ φυγή τῶν Ἑλλήνων κατά τήν διάρκεια τῶν δύο τελευταίων αἰώνων εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νά ἱδρυθοῦν Ἑλληνικές κοινότητες σέ κάθε γωνιά τοῦ κόσμου. Ἡ χώρα τοῦ Καναδᾶ δέν ἀποτελεῖ ἐξαίρεση ἀπ᾿ αὐτήν τήν μετεγκατάσταση, ὅπου στήν ἀχανῆ αὐτή γῆ οἱ Ἕλληνες ἐπεδίωξαν μιά νέα ζωή, καινούργιες εὐκαιρίες καί ὑψηλώτερα ἐπιτεύγματα. Ὁ Καναδάς ἔχει γίνει χώρα διαμονῆς γιά περίπου 252.960 Ἕλληνες μέχρι σήμερα, μέ ἀκμάζουσες Κοινότητες καί ὀργανώσεις πού συνεχίζουν νά καλλιεργοῦν τό ἑλληνικό πνεῦμα τῶν προηγουμένων γενεῶν.
Ἡ χώρα τοῦ Καναδᾶ εἶναι μιά μεγάλη ἔκταση γῆς πού ἐκτείνεται μεταξύ τοῦ Εἰρηνικοῦ, τοῦ Ἀτλαντικοῦ καί τοῦ Ἀρκτικοῦ Ὠκεανοῦ. Εἶναι ἡ δεύτερη μεγαλύτερη χώρα στόν κόσμο, τῆς ὁποίας ἡ φυσική γεωγραφία εὐρέως ποικίλλει καί ἀποτελεῖται ἀπό ἀρκτικά δάση, ὀρεινό ἀνάγλυφο τοῦ ἐδάφους, τούς πάγους τῆς Ἀρκτικῆς καί ἔχει ἄφθονη γεωργία, στό πλαίσιο τῶν κατ᾿ ἀποκοπή ἐπαρχιῶν, γνωστές ὡς τά ″Prairies″ (λιβάδια). Ἀρχικά, καταλήφθηκε μόνο ἀπό τούς ἰθαγενεῖς πού ζοῦσαν ἐκεῖ, ἔπειτα ἐξερευνήθηκε καί ἀποικίστηκε ἀπό τούς Βίκινγκς στά τέλη τοῦ 10ου αἰῶνα καί στήν συνέχεια ἀπό τούς Βρεττανούς καί Γάλλους κατά τά τέλη τοῦ 15ου αἰῶνα. Μετά ἀπό μακρές περιόδους πολέμου, ἡ χώρα παραχωρήθηκε στό Βρεττανικό κράτος ἀπό τούς Γάλλους τό 1763 καί ὁ Καναδάς τελικά ἔγινε ἐπίσημη χώρα τό 1867 καί πῆρε τό ὄνομά του ἀπό τήν λέξη τῶν Ἰρόκων «Κανάτα» πού σημαίνει «χωριό». Ἡ ἐπίσημη γλῶσσα τῆς χώρας εἶναι τά ἀγγλικά καί τά γαλλικά, ἐνῶ ἡ συνολική κουλτούρα εἶναι ἕνα μεῖγμα ἀπό τούς Ἄγγλους, Γάλλους καί αὐτόχθονες λαούς, μαζί μέ τούς μετανάστες ἀπό τά διάφορα μέρη τοῦ κόσμου.
Τό πρῶτο γνωστό ἄτομο πού ὑποκίνησε τήν ἑλληνική Ὀδύσσεια στόν Καναδᾶ ἦταν ἕνας ἔμπειρος ἐξερευνητής τοῦ 16ου αἰῶνα κατά τήν διάρκεια τῆς ἱσπανικῆς ἐξερευνήσεως καί κατακτήσεως τῶν Δυτικῶν Ἰνδιῶν, ὁ Juan de Fuca, ἐπίσης γνωστός, ὡς ὁ Ἰωάννης Φωκᾶς. Οἱ πρόγονοι τοῦ Ἰωάννου κατάγονταν ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη πού στό 1453 ὁ παππούς του Ἐμμανουήλ Φωκᾶς καί οἱ ὑπόλοιποι συγγενεῖς, διέφυγαν ἀπό τήν ἀγαπημένη πόλη καί κατέφυγαν στήν Πελοπόννησο καί τά Ἰόνια Νησιά. Ὁ Ἐμμανουήλ τελικά ἐγκαταστάθηκε στήν Κεφαλλονιά, στό χωριό πού εἶναι γνωστό ὡς Βαλεριάνο.
Ἡ ἐπέκταση τῆς ἱσπανικῆς κυριαρχίας στίς γειτονικές ἀκτές τῆς Ἰταλίας ἔδωσε τήν εὐκαιρία στόν Ἰωάννη καί τούς ναῦτες τοῦ Ἰονίου νά ὑπηρετήσουν στά ἱσπανικά πλοῖα ὡς μέλη τοῦ πληρώματος. Ὁ βασιλιάς τῆς Ἱσπανίας ὁ Φίλιππος Β΄ , διόρισε τόν Ἰωάννη ὡς πλοηγό τοῦ ναυτικοῦ στίς Δυτικές Ἰνδίες, μιά θέση πού κράτησε γιά σαράντα χρόνια. Στό 1592 στάλθηκε γιά νά μελετήση τήν ἀκτή τοῦ Εἰρηνικοῦ καί νά βρῆ τό θρυλικό στενό τοῦ Anian, (πιστευόταν ὅτι εἶναι ἕνα Βορειοδυτικό Πέρασμα, μιά θαλάσσια ὁδός πού συνδέει τόν Ἀτλαντικό καί τόν Εἰρηνικό Ὠκεανό) γιά νά τούς ὀχυρώση ἐναντίον τῶν Ἄγγλων. Ἀντί τό στενό τοῦ Anian, βρῆκε τό στενό πού χωρίζει τό νησί Βανκούβερ τοῦ Καναδᾶ ἀπό τήν Πολιτεία τῆς Οὐάσιγκτον πού τελικά ὀνομάστηκε ἀργότερα ἀπό τόν ἴδιο ἐξερευνητῆ καί πρῶτο Ἕλληνα τῆς χώρας ὡς ″Strait of Juan de Fuca″.
Οἱ ἑπόμενοι γνωστοί πρωτοπόροι Ἕλληνες τοῦ Καναδᾶ ἐμφανίστηκαν δύο αἰῶνες ἀργότερα, στίς ἀρχές τοῦ 1800, στήν καναδική ἐπαρχία τοῦ Κεμπέκ. Εἶναι γνωστό ὅτι τότε οἱ Ἕλληνες ναυτικοί διέπλευσαν τόν ποταμό τοῦ Ἁγίου Λαυρεντίου, ἐγκατέλειψαν τά πλοῖα τους καί ἐγκαταστάθηκαν ἐκεῖ, ἀφοῦ παντρεύτηκαν μέ Γαλλίδες τοῦ Καναδᾶ. Ἕνα περιστατικό πού τεκμηριώνει τό προαναφερθέν, ἦταν τόν χειμῶνα τοῦ 1908 πού τρεῖς Ἕλληνες φίλοι ταξίδευαν ἀνάμεσα σέ δύο χωριά τοῦ Κεμπέκ καί ἔχασαν τό ἄλογό τους πού τραβοῦσε τό βαγόνι. Ἀπό τό ἰσχυρό κρύο ἀναζήτησαν καταφύγιο σέ μιά κοντινή ἀγροικία. Ἐκεῖ τούς φιλοξένησε ἕνας ἑβδομηντάχρονος Γάλλος ἀγρότης πού μέ ἔκπληξη ἔμαθε ὅτι οἱ ἐπισκέπτες του ἦταν Ἕλληνες καί τούς ἀνέφερε ὅτι ὁ πατέρας του ἦταν Ἕλληνας, μίλησε μέ πολύ σεβασμό γιά τόν πατέρα του καί τούς ἔδειξε μία εἰκόνα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν πού ἔφερε ὁ πατέρας του ἀπό τήν Ἑλλάδα.
Ἡ ἄφιξη τῶν Ἑλλήνων μεταναστῶν στόν Καναδᾶ ξεκίνησε, ὡστόσο ἐπισήμως, σέ μικρούς ἀριθμούς μετά τήν ἐπανάσταση κατά τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ τό 1821 ― 1827. Οἱ περισσότεροι ἀπό τούς Ἕλληνες μετανάστες προέρχονταν ἀπό τήν Πελοπόννησο κυρίως, ἀπό τίς μή παραγωγικές ἐπαρχίες τῆς Ἀρκαδίας καί Λακωνίας, ἐπίσης ἀπό τά νησιά καί τά ὑποβαθμισμένα χωριά ἀπό τήν ἠπειρωτική χώρα. Πρίν ἀπό τό 1900 ἡ μετανάστευση τῶν Ἑλλήνων ἦταν σποραδική, κατά τό 1871 ἡ ἀπογραφή ἔδειχνε μόνον τριάντα ἐννέα ἄτομα ἑλληνικῆς καταγωγῆς στόν Καναδᾶ καί τό 1900 οἱ ἀριθμοί αὐξήθηκαν στά 200. Ἀπό τήν 1η Ἰουλίου 1900 ἕως τίς 31 Δεκεμβρίου 1907, 2.540 Ἕλληνες μετανάστες ἦρθαν στόν Καναδᾶ, ἀπό τούς ὁποίους οἱ περισσότεροι ἦταν ἀπό τήν Πελοπόννησο καί μερικοί ἀπό τήν Μακεδονία καί, ἰδιαίτερα ἀπό τήν Καστοριά, οἱ ὁποῖοι συνέχισαν νά ἀσχολοῦνται μέ τό ἐμπόριο γούνας ἀπό τήν μητρική τους πόλη.
Ἐπιρροές / Μετανάστευση
Ὑπῆρχαν πολλοί παράγοντες πού ἐπηρέασαν τούς Ἕλληνες νά ἐγκαταλείψουν τήν ἀγαπημένη πατρίδα τους καί νά ἐγκατασταθοῦν σέ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ, ὅπως καί στόν Καναδᾶ. Ἡ μετανάστευση ὀφείλεται κυρίως σέ μιά ἐπαναλαμβανομένη ἀποτυχία τῶν καλλιεργειῶν στήν Ἑλλάδα, στήν καταπιεστική φορολογία καί τήν αὔξηση τῆς φτώχειας στήν χώρα μας. Εἴτε ἑκουσίως, εἴτε χωρίς ἐπιλογή, πολλές περιοχές στήν πατρίδα μας ἐκκενώθηκαν ἀπό τόν νεαρό ἀνδρικό πληθυσμό στήν προσπάθειά τους γιά νέα μόνιμη ζωή σέ ″χώραν μακράν″ ἤ καί γιά προσωρινή παραμονή γιά τήν ἐπίτευξη κέρδους. Μιά ἄλλη αἰτία τῆς μεταναστεύσεως εἶναι τό ἀποτέλεσμα τῆς ἀποστολῆς τῶν γραμμάτων καί τῶν χρημάτων στήν Ἑλλάδα. Ἡ προβολή τῆς ἐπιτυχίας τους εἶχε ἐξαπλωθῆ σέ ὑπερβολική μορφή καί σταδιακά ἔγινε μόδα γιά νά πηγαίνουν οἱ Ἕλληνες στήν Ἀμερική.
Ἀντίθετα στίς διάφορες περιοχές πού ἔμειναν κάτω ἀπό τήν τουρκική κατοχή, ὅπως ἡ Μακεδονία, ἡ Ἤπειρος, ἡ Λέσβος καί τά Δωδεκάνησα, ἀρκετοί νέοι Ἕλληνες ἀναγκάστηκαν νά φύγουν γιά τόν νέο κόσμo ἐξ αἰτίας τοῦ νέου τουρκικοῦ συντάγματος τοῦ 1908, τό ὁποῖο ὑποχρέωνε τούς Ἕλληνες νά ὑπηρετήσουν στόν τουρκικό στρατό. Οἱ περισσότεροι ἀπό αὐτούς τούς Ἕλληνες ἦταν εὔποροι καί μορφωμένοι, μερικοί ἦταν ἀπόφοιτοι ἀπό ἀμερικανικά κολλέγια καί συνολικά δέν εἶχαν καμμία ἀνάγκη γιά τίς νέες εὐκαιρίες καί τά κίνητρα τοῦ ἐξωτερικοῦ.
Ἐργασία
Παρέλαση νέων ὁμογενῶν.
Ἀπό τό ἀρχεῖο τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, Τορόντο.
Οἱ πρῶτοι μετανάστες ἦταν σχεδόν ὅλοι ἄνδρες, ἐλεύθεροι ἤ παντρεμένοι, οἱ ὁποῖοι ἦταν ἀγράμματοι καί εἶχαν ἀφήσει τίς οἰκογένειές τους πίσω στήν Πατρίδα γιά οἰκονομικούς λόγους γιά νά ζήσουν σάν ξένοι ἀνάμεσα στούς ξένους καί μέ καμμιά ἐμπειρία τῆς ἀγγλικῆς γλώσσας. Κανόνισαν νά ζήσουν πολλοί μαζί σέ καταλύμματα, ἐνῶ ἄλλοι ζοῦσαν σέ πολυσύχναστα οἰκοτροφεῖα κοντά στόν χῶρο ἐργασίας τους, μέ τήν πρόθεση νά διατηρήσουν τά κέρδη τους (καθώς τά ποσά πού εἶχαν, μικρή σημασία στόν Καναδᾶ, εἶχαν μεγάλη ἀξία στήν Ἑλλάδα), εἴτε νά φέρουν τίς οἰκογένειές τους στόν Καναδᾶ ἤ νά φέρουν τά κέρδη τους πίσω στήν Ἑλλάδα. Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἦταν γνωστοί γιά τήν ἀνδρεία τους, γιά σκληρή δουλειά καί οἰκονομική πρόοδο. Οἱ δύσκολες οἰκονομικές ἐμπειρίες τους πίσω στήν Ἑλλάδα ἦταν κίνητρο γιά νά ξεπεράσουν τά πολλά ἐμπόδια πού ἀντιμετώπισαν σέ αὐτή τήν ξένη χώρα, τήν κοινωνικο ― οἰκονομική ἀπομόνωση, συμπεριλαμβανομένων καί τῶν γλωσσικῶν, πολιτιστικῶν διακρίσεων. Οἱ περισσότεροι Ἕλληνες ἦταν ὑποχρεωμένοι νά ἀναλάβουν σκληρή ἐργασία στόν ἰδιωτικό τομέα, λόγῳ τοῦ ὅτι εἶχαν ἐλάχιστη ἐκπαίδευση καί δεξιότητες. Τελικά μέ τήν ἐκμάθηση τῆς ἀγγλικῆς γλώσσας καί τήν συγκέντρωση ἀρκετῶν χρημάτων ἦταν σέ θέση νά ἀνοίξουν μικρές ἐπιτυχημένες ἐπιχειρήσεις πού ἄρχισαν ἐπίσημα τό 1860 στό Μόντρεαλ. Μέχρι τό 1910 οἱ ἐπιχειρήσεις τῶν Ἑλλήνων μεταναστῶν προχώρησαν γρήγορα καί βρέθηκαν στίς πιό γνωστές πόλεις τῆς χώρας, ὅπως στό Τορόντο, Μόντρεαλ, Λονδίνο, Γουΐνιπεγκ καί τό Βανκούβερ. Στό Τορόντο, γιά παράδειγμα, ὁ πληθυσμός τῶν Ἑλλήνων τό 1918 ἦταν περίπου 3.000 ἄτομα πού ἦταν τό ἥμισυ τοῦ 1% τοῦ συνολικοῦ πληθυσμοῦ τῆς πόλεως, εἶχαν ὅμως 31% ἀπό τίς ἐπιχειρήσεις τῆς πόλεως σέ σχέση μέ τά ἑστιατόρια, καφενεῖα, παντοπωλεῖα καί αἴθουσες στιλβωτήρια.
Κουλτούρα
Κατάθεση στεφάνου ἀπό τήν ὁμογένεια, στό μνημεῖο πεσόντων,
μπροστά στό παλαιό δημαρχεῖο τοῦ Τορόντο. Ἀπό τό ἀρχεῖο Clara
Thomas τῆς πανεπιστημιακῆς βιβλιοθήκης τοῦ York Univercity.
Ἐπειδή ὑπῆρχαν λίγες καί σπάνιες εὐκαιρίες σέ ξένη χώρα νά βροῦν οἱ ἄνδρες συζύγους Ἑλληνίδες στά πρῶτα χρόνια, ἔγραφαν γράμματα στούς γονεῖς νά τούς βροῦν σύζυγο. Ὅταν βρίσκονταν τά πιθανά ἄτομα, ἀντάλλαζαν φωτογραφίες καί αὐτό ὁδηγοῦσε τελικά σέ γάμο. Ἀντίθετα ἀπό τόν παραδοσιακό τρόπο, ἀρκετοί ἄνδρες παντρεύτηκαν καί ξένες γυναῖκες μέ τίς ὁποῖες σέ πολλές περιπτώσεις εὕρισκαν δυσκολία νά συνεννοηθοῦν ἐξ αἰτίας θεμάτων σχετικῶν μέ τήν διατροφή, τά ἔθιμα, τόν τρόπο ζωῆς, τό θρήσκευμα καί τήν γλῶσσα. Ὅταν οἱ πρῶτες ἑλληνικές οἰκογένειες ἐγκαταστάθηκαν στίς μεγάλες πόλεις συνέχισαν τίς πολιτιστικές τους δραστηριότητες, ὅπως στήν Πατρίδα τους. Σημαντικές ἐκδηλώσεις, ὅπως οἱ παρελάσεις γιά τήν 25η Μαρτίου καί 28η Ὀκτωβρίου ὀργανώθηκαν γιά νά περάσουν μέσα ἀπό τίς κεντρικές ὁδούς τῶν πόλεων, ἀπό τίς ἀρχές τοῦ 1900. Ἐτήσιοι χοροί, ἑλληνικά φεστιβάλ καί πίκ ― νίκ ὀργανώθηκαν ἀπό τίς ἑλληνικές Κοινότητες, ὅπου συγκεντρώθηκαν ἑκατοντάδες ἙλληνοΚαναδοί πού εἶναι ἕνα μεῖγμα ἀνθρώπων ἀπό τίς διάφορες ἐπαρχίες τῆς Ἑλλάδος
Πολυπολιτισμικότητα
Παρέλαση νέων ὁμογενῶν μέ παραδοσιακές στολές στήν
Queen street τοῦ Τορόντο. Ἀπό τό ἀρχεῖο Clara Thomas
τῆς πανεπιστημιακῆς βιβλιοθήκης τοῦ York Univercity.
Σέ ὅλη τήν χώρα ἀρκετές ἐθνοκεντρικές Κοινότητες ἔχουν ἀναπτυχθῆ, συμπεριλαμβανομένου τοῦ γνωστοῦ καί διασήμου “Greek Town” στό Τορόντο πού βρίσκεται ἐπί τῆς Λεωφόρου Ντάνφορθ, ὅπου πολλά ἑλληνικά ἑστιατόρια, ζαχαροπλαστεῖα καί καταστήματα ἀνήκουν καί λειτουργοῦν ἀπό τούς Ἕλληνες κατοίκους. Μία φορά τόν χρόνο ἡ πόλη διοργανώνει μιά ἀμιγῶς Ἑλληνική πολιτιστική ἐκδήλωση πού ὀνομάζεται «Ἡ γεύση τοῦ Ντάνφορθ», ἡ ὁποία εἶναι στήν πραγματικότητα τό μεγαλύτερο φεστιβάλ τροφίμων σέ ὅλη τήν χώρα καί προσελκύει 1,5 ἑκατομμύρια ἀνθρώπους κάθε χρόνο γιά τρεῖς ἡμέρες κατά τήν διάρκεια τοῦ καλοκαιριοῦ. Ξεκίνησε τό 1994 καί ἔγινε ἕνας σημαντικός πόλος ἕλξεως γιά τούς τουρῖστες ἔξω ἀπό τήν πόλη, ὅπου οἱ συμμετέχοντες βιώνουν τόν Ἑλληνικό πολιτισμό συμπεριλαμβανομένων τῆς ἐκλεκτῆς κουζίνας, τῆς μουσικῆς καί τοῦ χοροῦ της. Ἡ ἐκδήλωση αὐτή εἶναι μιά ἀγαπημένη γιά τούς κατοίκους τῆς πόλεως, καθώς προσβλέπουν καί στό νά τρῶνε τό σουβλάκι καί τόν αὐθεντικό γῦρο. Οἱ πρωτοπόροι Ἕλληνες τοῦ Καναδᾶ πέρασαν ἀπό πολλές κακουχίες στήν πατρίδα καί στόν νέο κόσμο πού ἐκτέθηκαν σέ ἕνα περιβάλλον μέ ἄγνωστες γλῶσσες, πολιτισμικές διαφορές καί ἐπίσης διακρίσεις (ὑπῆρχε ἐπίσης ζήλεια γιά τήν ἱκανότητα τῶν Ἑλλήνων, ἐπειδή ἐργάστηκαν σκληρά γιά νά εἶναι ἐπιτυχημένοι).
Οἱ περισσότεροι ἀπό αὐτούς προέρχονταν ἀπό τά χωριά καί ἦταν ἀγράμματοι, κάτι πού αὔξανε τήν δυσκολία τῆς προσαρμογῆς σέ μιά νέα κοινωνία, ὡστόσο ἦταν πολύ ἐργατικοί, πάντα ἔψαχναν γιά αὐτοβελτίωση καί ἀνάπτυξη τῶν δεξιοτήτων τους. Οἱ Ἕλληνες πρωτοπόροι ἔσπειραν τούς πρώτους σπόρους γιά τίς μελλοντικές γενιές τους καί συνέχισαν νά ἀγωνίζωνται γιά μία νέα καί καλύτερη ζωή, ἀλλά καί νά παράγουν ἀσταμάτητα καρπούς γιά τόν Ἑλληνικό Πολιτισμό στόν Καναδᾶ. Γιά τούς Ἕλληνες πού ζοῦν ἐκεῖ, τό κάθε ἄτομο εἶναι ἀντιπρόσωπος τῆς πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς του. Οἱ μή Ἕλληνες ἔχουν ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον καί θαυμάζουν ὅταν ἀκοῦν Ἑλληνο ― Καναδούς νά μιλοῦν τήν μητρική τους γλῶσσα ἤ νά μάθουν γιά τήν ἱστορία μας, τόν πολιτισμό, καί κυρίως τά ἐπιτεύγματά μας. Οἱ Ἕλληνες θαυμάζονταν γιά τήν ἐπιρροή τους καί ἔτσι κυριάρχησαν, πρόσφεραν στόν ὑπόλοιπο κόσμο καί εἶναι πάντα πολύ σεβαστοί στόν τομέα αὐτόν. Ὡς ἐκ τούτου ἔχει μεγάλη σημασία γιά τίς ἑλληνικές Κοινότητες πού ζοῦν στό ἐξωτερικό γιά νά λάβουν αὐτήν τήν ἄποψη καί νά συνεχίσουν νά καλλιεργοῦν αὐτούς τούς καρπούς καί νά διατηρήσουν τήν πολιτιστική τους ταυτότητα, ἀλλά τό πιό σημαντικό εἶναι πού διατηροῦν τήν γλῶσσα τους.
Ἡ πολιτιστική ἐπιρροή τῶν ξένων χωρῶν ἀπό τήν ἄλλη πλευρά, ἔρχεται σέ ἀντίθεση κατά καιρούς μέ τίς παραδόσεις τοῦ ἑλληνικοῦ νοικοκυριοῦ, ὅμως, τό πλῆθος τῶν Ἑλλήνων «πρέσβεων» πού ἀντιπροσωπεύει τήν πολιτιστική μας κληρονομιά, δημιουργεῖ μοναδικά παραδείγματα σέ μία ξένη κοινωνία.
Βιβλιογραφία
Athenagoras, (1961). The Greek Orthodox Church in Canada: Report of His Eminence Metropolitan Athenagoras of Elaia. –. Toronto: s.n..
Burry, J. (2009) Violent August: The 1918 Anti ―Greek Riots in Toronto [DVD]. Canada: A Burgeoning Communications Inc. Documentary
Film
Chimbos, P. D. (1980). The Canadian odyssey: The Greek experience in Canada. Toronto: McClelland and Stewart.
Dictionary of Canadian Biography, Juan de Fuca. Retrieved November 5th, 2014, from http://www.biographi.ca/en/bio/fuca_juan_de_1E.html
Findlay, S. (2011, November 2). King City, home to Greek resistance movements, The Toronto Star, Retrieved November 20, 2014, from http://www.thestar.com/news/world/2011/11/02/king_city_home_to_greek_resistance_movements.html
Government of Canada, Discover Canada, Canada’s History. Retrieved November 25, 2014, from http://www.cic.gc.ca/english/resources/publications/discover/section-06.asp
Konstantinou, K.(1973). Greek Immigrants: Their Cultural Background and Problems in Acculturation. Toronto : Curriculum Dept., Ontario Institute for Studies in Education.
Krinos Taste of the Danforth, About the Festival. Retrieved November 20th, 2014, from http://tasteofthedanforth.com/
Saloutos, T. (1964). The Greeks in the United States. Cambridge: Harvard University Press.
Statistics Canada, Immigration to Canada by country of last permanent residence, 1956 to 1976. (n.d.). Retrieved November 5, 2014, from http://www.statcan.gc.ca/pub/11-516-x/sectiona/A385_416-eng.csv
Statistics Canada, Ethnic origins, 2011 counts, for Canada, provinces and territories (n.d.). Retrieved November 30, 2014, from http://www12.statcan.ca/census-recensement/2006/dp-pd/hlt/97-562/pages/page.cfm?Lang=E&Geo=PR&Code=01&Table=2&Data=Count&StartRec=1&Sort=3&Display= All&CSDFilter=5000
Statistics Canada, Facts and Figures 2012 ― Immigration overview: Permanent and temporary residents, Retrieved November 5,2014,
from http://www.cic.gc.ca/English/resources/statistics/facts2012/permanent/10.asp
“United States Border Crossings from Canada to United States, 1895·1956,” index, FamilySearch (https:llfamilysearch.org/pal:/MM9.1.1IXPRV·96V : accessed 16 Aug 2014), Ambrosio Paraschakes, 18 Oct 1912;citing “Border Crossings: From Canada to U.S., 1895·1954”, Ancestry.com. Ship, arrival port Buffalo, New York, line, NARA microfilm publication M1480, roll 110, Library and Archives Canada, Ottawa, Ontario.
Vlassis, G. D. (1942). The Greeks in Canada. Ottawa, Can.
Xenides, J. P. (1922). The Greeks in America. New York: G.H. Doran Co.
Throng Churches to Hear of War: Greeks and Bulgarians Ready to Return Home. (1912, October 7). The Globe, p. 8.Balkan Residents of Toronto Wax Warlike and Boisterous. (1912, October 7). Toronto Daily Star, p. 3.