H Λέσχη Ποντίων Καβάλας δεν ξέχασε τον Παντέλ Αγά, έναν άνθρωπο που με τη δράση του, βοήθησε για τη διάσωση πολλών Ποντίων. Αυτές τις μέρες συμπληρώνονται 44 χρόνια από το θάνατό του. Έτσι η Λέσχη Ποντίων Καβαλας, οργάνωσε μία απλή και σεμνή εκδήλωση προς τιμή του στο Ποντολίβαδο όπου βρίσκεται ο τάφος του.
Ο γενικός γραμματέας της Λέσχης Ποντίων, είπε τα εξής: «Στις 27 Οκτωβρίου, αυτή την Κυριακή, συμπληρώθηκαν 44 χρόνια από το θάνατο του καπετάνιου του αντάρτικου του Πόντου, του Παντέλ Αγά. 44 χρόνια μετά το διοικητικό συμβούλιο της Λέσχης πήρε μία απόφαση να τιμήσουμε και ν΄ αναδείξουμε στους ήρωες του Πόντου, πόσο μάλιστα που βρίσκεται στην περιοχή μας. Μετά από συνεννόηση που είχαμε με την εγγονή του, κα Φωτεινή, το διοικητικό συμβούλιο μαζί με μερικούς χορευτές παραβρεθήκαμε στον τάφο του Παντέλ Αγά όπου τελέσαμε τρισάγιο στη μνήμη του.
Ο σκοπός δεν ήταν να προβληθεί η Λέσχη Ποντίων, αλλά θέλαμε να δείξουμε πανελλαδικά σε όλο τον κόσμο, τους ήρωες αυτούς, όπως κάναμε και παλαιότερα με τον Σ. Ανανιάδη, που ως γνωστόν κατόπιν προτάσεως του διοικητικού συμβουλίου και προσωπικά με δική μου πρόταση τιμήθηκε στην Κοζάνη, στο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών στη Λυκόβρυση Κοζάνης, προς τιμήν του Συμεών Ανανιάδη, όπου τιμήθηκαν οι συγγενείς του».
ΕΡ: Τώρα θα μας πείτε με λίγα λόγια ποιος ήταν ο Παντέλ Αγάς;
ΑΠ: «Ο Παντέλ Αγάς ήτανε ένας από τους μεγαλύτερους οπλαρχηγούς του Πόντου. Χάρις σε αυτόν κατόρθωσαν να σωθούν πολλά γυναικόπαιδα, τα οποία μετέφερε από τον Πόντο στην Ελλάδα, από την Οδησσό, κι εδώ στη Δράμα…».
ΕΡ: Η σχέση του με την περιοχή;
ΑΠ: «Ο Παντέλ Αγάς όταν έφυγε από τον Πόντο, ήρθε κι εγκαταστάθηκε στο χωριό Ποντολίβαδο, όπου έκανε τον έμπορο καπνού. Τα καλοκαίρια λέγεται πως καθόταν κι έγραφε σε χαρτιά, σημειώσεις, τις οποίες μετά το θάνατό του τις βρήκε η εγγονή του και μαζί με το λέκτορα του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, τον κ. Θεοφάνη Μαλκίδη, τυπώσαν ένα βιβλίο, για τον Παντέλ Αγά, το οποίο εκδόθηκε από το Σωματείο ΄΄ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ΄΄*, για το οποίο η Λέσχη πραγματοποίησε εκδήλωση παρουσίασής του».
Ο Παντελής Αναστασιάδης του Λαζάρου και της Συμέλας γεννήθηκε το 1896 στο χωριό Τσιμενλί Σαμψούντας και απεβίωσε στις 27-10-1969 στο χωριό Ποντολίβαδο Καβάλας. Η οικογένεια του Λάζαρου Αναστασιάδη είχε έξι αγόρια. Τον Ισαάκ, τον Σταύρο, τον Παναγιώτη που απαγχονίστηκε στην Αμάσεια το 1921, τον Αριστόβουλο, τον Ιερεμία και τον Παντελή, τον αντάρτη Καπετάν Παντέλ-αγά, που ήταν επικηρυγμένος από τους Τούρκους.
|
Ο Παντελής Αναστασιάδης (Παντέλ-Αγάς) με την σύζυγό του Φωτεινή Χαραλαμπίδου την ημέρα του γάμου τους στον Πόντο το 1915. |
Ο Παντελής Αναστασιάδης φοίτησε στο Δημοτικό σχολείο του Τσιμενλί και στη συνέχεια στη Σαμψούντα όπου πήγε ως την Πέμπτη τάξη του Γυμνασίου μένοντας μαζί με τον αδελφό του Παναγιώτη. Δεν πρόλαβε να τελειώσει το Γυμνάσιο γιατί ένα βράδυ κάνοντας βόλτα με άλλα τέσσερα παιδιά έξω από το Δικαστήριο της Σαμψούντας, ο θόρυβος από τα πατήματα των αλόγων ενόχλησε τους Τούρκους και δόθηκε εντολή από τους δικαστές ως το πρωί τα πέντε παιδιά να εκτελεσθούν. Τα τρία παιδιά, μεταξύ των οποίων και ο Παντελής, γλίτωσαν γιατί οι τρείς οικογένειες πρόλαβαν και ειδοποιήθηκαν και έτσι σώθηκαν τα παιδιά τους. Τα δύο άλλα παιδιά δεν πρόλαβαν να ειδοποιηθούν και το πρωί εκτελέστηκαν. Μετά από αυτό το συμβάν, το 1914, τα τρία παιδιά, ανέβηκαν στα βουνά και πολέμησαν ως αντάρτες τους Τούρκους επί επτά ολόκληρα χρόνια, μέχρι το 1921.
Ενώ ο Παντελής βρισκόταν στα βουνά, ο αδελφός του Ιερεμίας με είκοσι επτά (27) άλλους νέους, πήγαν έξω από την Σαμψούντα για να πάρουν αλεύρι και αλάτι, και στο γυρισμό έμειναν σ’ ένα μύλο για να ξεκουραστούν και να ψήσουν “λαβάσια” (πίτες) για να φάνε προδόθηκαν όμως και σκοτώθηκαν εκτός από τρία άτομα. Μεταξύ των νεκρών παλληκαριών ήταν και ο Ιερεμίας Αναστασιάδης, που οι Τούρκοι νομίζοντας ότι είναι ο Παντέλ-αγάς, ο αντάρτης, στήσανε το κεφάλι του πάνω σε πάσσαλο στην πλατεία της Σαμψούντας, γιατί τα δύο αδέλφια έμοιαζαν πολύ. Από τους τρείς (3) που έζησαν μετά το αιματηρό αυτό επεισόδιο, ήρθε στην Ελλάδα μόνο ο Σάββας Χατζηιωαννίδης που έμενε στο Ποντολίβαδο Καβάλας και απεβίωσε το έτος 1968.
Το γεγονός ότι από από τις 183.000 Ελλήνων της Αμάσειας, επέζησαν έστω και 50.000 οφείλεται στην προστασία της περιοχής από τους αντάρτες. Ο Παντελής Αναστασιάδης σε ηλικία μόλις 18 ετών, ανεβαίνει στο βουνό, αγωνίζεται, πολεμάει και διασώζει γυναικόπαιδα. Μάλιστα όπως είναι καταγεγραμμένο με σαράντα επτά (47) αντάρτες και δύο χιλιάδες πεντακόσια (2500) γυναικόπαιδα κατόρθωσε να αντιμετωπίσει σε πολυήμερη μάχη στο Αγιού-Τεπέ (16-11-1916) χιλιάδες τακτικού Τουρκικού στρατού με αποτέλεσμα το θάνατο εκατόν δεκαεννιά (119) Τούρκων στρατιωτών και 8 Αξιωματικών με μοναδική απώλεια μόνο τεσσάρων (4) ανταρτών. Επίσης κατά τη μάχη του Νεμπιένταγ της Πάφρας, όπου οι αντάρτες ήρθαν αντιμέτωποι με ολόκληρο Τουρκικό σύνταγμα άριστα εξοπλισμένο προτίμησαν έναν περήφανο θάνατο.
Ο Παντελής Αναστασιάδης ήταν υπαρχηγός του Δημήτρη Χαραλαμπίδη (απεβίωσε το 1928), αρχηγού του αντάρτικου σώματος της Σαμψούντας και από το 1915 και γαμπρός του αφού παντρεύτηκε την κόρη του Φωτεινή, το γένος Χαραλαμπίδη, που καταγόταν επίσης από το Τσιμενλί. Η Φωτεινή ήρθε στην Ελλάδα το 1923 μαζί με την οικογένεια του άνδρα της, ενώ ο Παντέλ-αγάς ήρθε στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους μέσω Ρωσίας-Βουλγαρίας και εγκαταστάθηκε στο Ποντολίβαδο Καβάλας. Το ζευγάρι απέκτησε τρία παιδιά, τον Παναγιώτη και την Όλγα που είναι δίδυμοι και γεννήθηκαν στο Ποντολίβαδο το 1925 και διαμένουν στην Καβάλα και τον Ιερεμία που γεννήθηκε επίσης στο Ποντολίβαδο το 1935 και διαμένει στην Θεσσαλονίκη. Ο Παντελής Αναστασιάδης από τα έτη 1962-1965 στο Ποντολίβαδο Καβάλας έγραψε μια ανέκδοτη εργασία-αφήγηση για τα ιστορικά αντάρτικα γεγονότα από το 1913-1923 στην περιοχή της Σαμψούντας και της Πάφρας, όπως τα έζησε ο ίδιος.
Πηγή: Πρωινή
Πληροφορίες για το βιβλίο:
΄΄ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ΄΄, ΤΗΛ.: 2310552207, 6985085012
Θεσσαλονίκη, τιμή 7€
