«Όπου εισί δύο ή τρεις συνηγμένοι εις το εμόν όνομα, εκεί ειμί εν μέσω αυτών» (Ματθ. 18:20)
Ο κάθε ναός, όπως το λέει και το όνομα του (ναός, από το ναίω = κατοικώ), είναι κατοικία του Θεού. Είναι ο χώρος μέσα στον οποίο ο άπειρος Θεός συγκαταβαίνει να περιοριστεί και να χωρέσει. Μέσα στο ναό εκδηλώνει κατά τρόπο ιδιαίτερο την παρουσία και τις ενέργειές Του.
Ο ναός λέγεται και εκκλησία (από το εκ-καλώ = συγκεντρώνω), γιατί εκεί συγκεντρώνονται οι πιστοί για να προσευχηθούν, να λατρεύσουν το Θεό και να δεχτούν τη χάρη και τις ευλογίες Του.
«Μόλις πατήσεις τα πρόθυρα του ναού και περάσεις τα προπύλαια, φεύγουν οι κοσμικές φροντίδες και μια αύρα πνευματική περικυκλώνει την ψυχή σου. Αυτή η γαλήνη οδηγεί σε δέος και σε ανεβάζει από τη γη στον ουρανό. Όταν εισερχόμαστε στον Οίκο του Θεού, εισερχόμαστε στα ανάκτορα των ουρανών» (ιερός Χρυσόστομος).
«Ο ναός είναι πράγματι επίγειος ουρανός. Διότι εκεί βρίσκεται ο θρόνος του Θεού, όπου τελούνται τα φρικτά μυστήρια, όπου οι άγγελοι υπηρετούν μαζί με τους ανθρώπους, όπου δοξάζεται ακατάπαυστα ο παντοδύναμος Θεός. Εκεί οι χριστιανοί προγεύονται την ουράνια Βασιλεία, τη μέλλουσα ειρήνη και μακαριότητα» (άγ. Ιωάννης της Κροστάνδης).
Γιατί πρέπει να εκκλησιάζονται οι Χριστιανοί
- Ο εκκλησιασμός είναι κατ’ αρχήν ανάγκη της ψυχής. Όπως ο πεινασμένος έχει ανάγκη από τροφή και ο διψασμένος από νερό, έτσι και ο χριστιανός έχει ανάγκη από τον “επιούσιο άρτο”, που είναι ο λόγος του Θεού και τα άχραντα μυστήρια, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Και όπως χωρίς τροφή και νερό δεν μπορεί να ζήσει σωματικά ο άνθρωπος, έτσι και η ψυχή δεν μπορεί να ζήσει χωρίς το λόγο του Θεού και τη Θεία Κοινωνία. «Εάν μη φάγητε την σάρκα του υιού του ανθρώπου και πίητε αυτού το αίμα, ουκ έχετε ζωή εν εαυτοίς» (Ιω. 6:53).
- Η Εκκλησία είναι ακόμα ασφάλεια της ψυχής. Μοιάζει με την Κιβωτό του Νώε. Όσοι μπήκαν στην κιβωτό σώθηκαν από τον κατακλυσμό· όσοι έμειναν έξω πνίγηκαν. Έτσι και η Εκκλησία. Όσοι καταφεύγουν σ’ αυτήν σώζονται από τον κατακλυσμό της αμαρτίας. Όσοι μένουν απ’ έξω καταποντίζονται μέσα στο πέλαγος της πλάνης και της αμαρτίας.
- Η Εκκλησία είναι επιπλέον ιατρείο της ψυχής. «Ιατρείο πνευματικό είναι ο οίκος του Θεού. Εδώ θεραπεύονται τα τραύματα που δεχόμαστε καθημερινά στον κόσμο· και όπως από τα ιατρεία έτσι και απ’ εδώ φεύγουμε αφού πάρουμε τα κατάλληλα φάρμακα για τη θεραπεία των παθών» (ιερός Χρυσόστομος).
Γι’ αυτό και ο Κύριος στην παραβολή του Καλού Σαμαρείτου παρομοίασε την Εκκλησία με πανδοχείο δηλαδή νοσοκομείο.
- Η Εκκλησία είναι επίσης λιμάνι της ψυχής. «Όπως τα λιμάνια στο πέλαγος, έτσι και τις Εκκλησίες στις πόλεις τοποθέτησε ο Θεός, για να καταφεύγουμε σ’ αυτές, όταν οι βιοτικές φροντίδες μας ζαλίζουν, και να βρίσκουμε γαλήνη. Εδώ δεν υπάρχει φόβος από τα κύματα· δεν κάνουν επιδρομές οι πειρατές· δεν φυσούν ορμητικοί άνεμοι. Η Εκκλησία είναι λιμάνι πνευματικό των ψυχών» (ιερός Χρυσόστομος).
Στην Εκκλησία, λοιπόν, η ψυχή μας γαληνεύει, θεραπεύεται από τις πληγές και τους πόνους, προφυλάγεται από τους κινδύνους που την απειλούν, τρέφεται με το λόγο του Θεού και τη Θεία Κοινωνία, ενώνεται με το Χριστό.
Από το τεύχος: Αρχιμ. Επιφανίου Χατζηγιάγκου, “Θέματα πνευματικής οικοδομής”. Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη, σελ. 8.