Η άμβλωση στο Σύνταγμα: Γιατί δεν μπορεί να είναι «ελευθερία»

Γράφει ο Nicolas Bauer

Υπ. Διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Στρασβούργου

Την Κυριακή 29 Οκτωβρίου, ο Εμμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε στο X (πρώην Twitter) ένα νομοσχέδιο που θα κατοχυρώνει στο Σύνταγμα «το δικαίωμα των γυναικών να προσφεύγουν στην άμβλωση». Η ιδέα θα ήταν αυτή η ελευθερία να είναι «μη αναστρέψιμη». Αυτός ο στόχος είναι απατηλός.

Κανένας κανόνας που ψηφίζεται ή εκδίδεται από άνδρες δεν θα είναι ποτέ «μη αναστρέψιμος». Όπως όλοι οι νομικοί κανόνες, τα συντάγματα μπορεί να καταστούν παρωχημένα. Από το Σύνταγμα του 1791, η Γαλλία έχει αλλάξει το Σύνταγμά της σχεδόν είκοσι φορές. Το Σύνταγμα της Πέμπτης Δημοκρατίας έχει τροποποιηθεί σχεδόν από κάθε Πρόεδρο. Η προσθήκη της άμβλωσης θα ήταν η εικοστή πέμπτη συνταγματική τροποποίηση από το 1958. Η ξένη εμπειρία μαρτυρεί επίσης την ευθραυστότητα οποιουδήποτε συνταγματικού κανόνα. Το σύνταγμα της Γιουγκοσλαβίας, το οποίο περιλάμβανε το «δικαίωμα στην άμβλωση», εξαφανίστηκε με τον σοσιαλισμό.

Η λεγόμενη «ελευθερία» των αμβλώσεων θα παραμένει πάντα «αναστρέψιμη» γιατί έρχεται σε αντίθεση με την πραγματικότητα και την εμπειρία. Μπορείς να ασκήσεις ένα δικαίωμα, αλλά όχι να το υποστείς. Η πλειοψηφία των αμβλώσεων υποβάλλεται. Πολυάριθμες μελέτες που καταδεικνύουν αυτό το γεγονός συγκεντρώνονται στο συλλογικό έργο «Νόμος και πρόληψη των αμβλώσεων στην Ευρώπη» (Sallux Publishing, 2017). Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Guttmacher, το 75% των γυναικών που έκαναν έκτρωση λένε ότι αναγκάστηκαν λόγω κοινωνικών ή οικονομικών περιορισμών. Άλλα επίσημα στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν την ίδια πραγματικότητα στη Γαλλία: είναι η φτώχεια και η απομόνωση που καθορίζουν την απόφαση για έκτρωση.

Σε ένα ρεπορτάζ που μεταδόθηκε τον Οκτώβριο στο κανάλι KTO, αρκετές γυναίκες μίλησαν για τις αμβλώσεις τους. Η «Charlène», η οποία έκανε έκτρωση στα 26 της, οδηγήθηκε στην οργάνωση Οικογενειακός Προγραμματισμός (Family Planning) από τον σύντροφό της και περιέγραψε πώς την υποδέχτηκαν. Η εκπρόσωπος του Οικογενειακού Προγραμματισμού “πήγε μαζί με το σύντροφό μου εκείνη τη στιγμή. Όταν της είπα για το μωρό μου, μου είπε ‘δεν είναι μωρό’. Της είπα ότι δεν ήθελα έκτρωση και μου απάντησε: ‘Θα κλείσουμε ούτως ή άλλως ένα ραντεβού με τον αναισθησιολόγο και μετά με τον γυναικολόγο’. Δεν μου μίλησαν ποτέ για εναλλακτικές λύσεις, οικονομική βοήθεια ή συλλόγους που βοηθούν νεαρές μητέρες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Νιώθω ότι η συγκατάθεσή μου έχει εκβιαστεί. Κατηγορώ τον εαυτό μου που δεν υπερασπίστηκα το μωρό μου.”

Αυτή η μαρτυρία για την «ελευθερία στην άμβλωση» δεν είναι η μόνη. Ο Εμμανουέλ Μακρόν ισχυρίζεται ότι εμπνεύστηκε από το έργο της οργάνωσης Οικογενειακού Προγραμματισμού για το συνταγματικό του νομοσχέδιο. Στόχος είναι να «απελευθερωθούν» οι γυναίκες κόντρα στον εαυτό τους και ενάντια στη θέλησή τους, επιβάλλοντάς τους την άμβλωση.