Βίος του Οσίου Διονυσίου του εν Ολύμπω

άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω

Ο όσιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω, προστάτης της Πιερίας, γεννήθηκε περίπου το 1500 μ.Χ. στη Θεσσαλία. Ιδιαίτερη πατρίδα του ήταν το χωριό Σκλάταινα. Σήμερα ονομάζεται Δρακότρυπα και ανήκει στο δήμο Μουζακίου του νομού Καρδίτσης.

Οι γονείς του ονομάζονταν Νικόλαος και Θεοδώρα Καλέτση. Ήταν φτωχοί σε υλικά αγαθά, αλλά πλούσιοι σε ευλάβεια. Προσπάθησαν να κληροδοτήσουν τον πλούτο της καρδίας τους στον γιό τους Δημήτριο (το κοσμικό όνομα του αγίου).

Οι καρποί της προσπάθειάς τους φάνηκαν νωρίς. Από πολύ μικρή ηλικία ο μικρός Δημήτριος έδειξε αγάπη στην προσευχή, ζήλο στη μελέτη της Αγίας Γραφής, επιμέλεια στα μαθήματά του και πρόοδο στην αρετή.

Σε πολύ νεαρή ηλικία αποφάσισε να ακολουθήσει το μοναχικό βίο. Έτσι, φεύγει για τα Μετέωρα και υποτάσσεται σε έναν πολύ ενάρετο μοναχό, ονόματι Σάββα. Εκείνος τον έκειρε ρασοφόρο μοναχό και τον ονόμασε Δανιήλ. Ο Άγιος, ως μοναχός επιδόθηκε στην προσευχή, τη νηστεία και τη μελέτη. Ο αγώνας του τον αναβίβασε σε μεγάλο πνευματικό ύψος.

Μια μέρα ο ηγούμενος του μοναστηρίου τον έστειλε να ανακατέψει το καζάνι με τον τραχανά. Όταν έφθασε στο μαγειρείο ο Άγιος, είδε το φαγητό να είναι φουσκωμένο και έτοιμο να χυθεί. Επειδή δεν προλάβαινε να πάρει την κουτάλα, αναγκάστηκε να ανακατέψει το καζάνι με τα χέρια του, χωρίς να πάθει τίποτε. Έκπληκτοι οι πατέρες που ήταν εκεί θαύμασαν το γεγονός και κατάλαβαν την μεγάλη αρετή του νέου μοναχού.

Αφ’ ενός το παραπάνω γεγονός, που τον ανέβασε πολύ ψηλά στη συνείδηση των συμμοναστών του, και αφ’ ετέρου ο πόθος του να μονάσει στο Άγιο Όρος για περισσότερη άσκηση και ησυχία, τον οδήγησαν μια νύχτα να αναχωρήσει κρυφά από το μοναστήρι. Στην προσπάθειά του να φύγει, πήδησε από έναν ψηλό βράχο χωρίς να πάθει τίποτε!

Μετά από μεγάλη οδοιπορία έφθασε στο Άγιον Όρος. Εκεί εκάρη μεγαλόσχημος μοναχός και έλαβε το όνομα Διονύσιος. Αργότερα έλαβε και τους δυο βαθμούς της ιερωσύνης. Ασκήτευσε στις Καρυές , στη σκήτη της μονής Καρακάλλου και στη μονή Φιλοθέου, της οποίας διετέλεσε ηγούμενος.

Η ζωή του στο Άγιον Όρος ήταν γεμάτη άσκηση και πνευματική εργασία. Ο Θεός, με τις πρεσβείες της Παναγίας, ήταν πάντα δίπλα του όπως δείχνουν θαυμαστά γεγονότα του βίου του: Άγγελος τον βοηθά να χτίσει ναό στο ερημικό κελί του. Άγγελος πάλι του προσφέρει φρέσκα ψάρια και τυρί παραμονή μιας μεγάλης τεσσαρακοστής. Ληστής, που παραμόνευε να του κάνει κακό δεν τον βλέπει, ενώ περνά από μπροστά του. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο άγιος μετέστρεψε τον ληστή, ο οποίος μετενόησε και έγινε μοναχός.

Ο Άγιος έλλειψε για μικρό διάστημα από το Άγιο Όρος επειδή μετέβη για προσκύνημα και ψυχική ωφέλεια στους Αγίους Τόπους. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του δέχτηκε δυο τιμητικές προτάσεις για ν’ αναλάβει το αρχιερατικό αξίωμα απο τον πατριάρχη Ιεροσολύμων Δωροθέο και τον μητροπολίτη Ικονίου. Όμως, η αγάπη του για την ασκητική ζωή τον ώθησε να τις απορρίψει για να επιστρέψει στην περιπόθητη ησυχία του.

Κατά την θητεία του στη μονή Φιλοθέου αγωνίσθηκε να την αναμορφώσει. Επέβαλε τάξη και ευπρέπεια. Τη μετέτρεψε από ιδιόρρυθμη σε κοινοβιακή και από βουλγάρικη σε ελληνική. Όμως συνάντησε έντονες αντιδράσεις από τους Βούλγαρους μοναχούς. Γι’ αυτό αναγκάσθηκε να αναχωρήσει.

Από εκεί πήγε και εγκαταστάθηκε στη Σκήτη Βεροίας με μια μικρή συνοδεία φιλοθεϊτών μοναχών. Στο νέο τόπο εγκατάστασής του μετέφερε το πνεύμα του Αγίου Όρους. Η χάρη του Θεού οδήγησε στον όσιο τα βήματα πολλών πιστών που ήθελαν να γίνουν μοναχοί.

Εκείνο τον καιρό εκοιμήθη ο επίσκοπος Βεροίας. Οι κάτοικοι της επαρχίας ζήτησαν από τον όσιο να γίνει ο νέους τους επίσκοπος. Εκείνος αρνήθηκε και αναχώρησε για τον Όλυμπο, όπου έχτισε μονή προς τιμήν της Αγίας Τριάδος. Εκεί συνέχισε τον ισάγγελο βίο και τους πνευματικούς αγώνες. Η αγιότητά του έλκυσε πάλι κοντά του αρκετούς νέους μοναχούς.

Δυστυχώς, κι εκεί οι δυσκολίες δεν άργησαν να φανούν. Το κτίσιμο της μονής ξεκίνησε χωρίς την άδεια του τούρκου άρχοντα της περιοχής. Το γεγονός αυτό τον εξόργισε. Για να γλυτώσει ο άγιος από την οργή των αρχών έφυγε με τη συνοδεία του για το Πήλιο, όπου έκτισε Μονή με ναό και κελιά. Πρόκειται για την Μονή Αγίας Τριάδος Σουρβίας.

Ο Θεός όμως δεν ήθελε να φύγει από τον Όλυμπο ο πιστός δούλος Του. Γι’ αυτό επέτρεψε διάφορα θαυμαστά σημεία. Το κυριότερο ήταν ότι δεν έβρεξε στον Όλυμπο κατά την απουσία του Αγίου. Έτσι λοιπόν, οι πρόκριτοι της περιοχής πήγαν στο Πήλιο για να ζητήσουν από τον Άγιο να γυρίσει πίσω. Εκείνος επέστρεψε και έγινε δεκτός με τιμές. Ο Τούρκος άρχοντας του παραχώρησε την έγγραφη άδεια που χρειαζόταν για το κτίσιμο της μονής. Η Μονή κτίσθηκε περίπου το 1542. Τιμάται στην Αγία Τριάδα και σώζεται μέχρι σήμερα.

Την υπόλοιπη ζωή του ο Άγιος την διήνυσε «ώσπερ άγγελος εν γη» στο Μοναστήρι της Αγίας Τριάδος στον Όλυμπο. Οι πνευματικοί του αγώνες ήταν πολλοί και ασταμάτητοι. Το ενδιαφέρον του παρέμενε πάντοτε αμείωτο για τους μοναχούς και για όλους τους χριστιανούς που ζητούσαν την βοήθειά του.

Όμως τα χρόνια πέρασαν. Έφθασε η ώρα της ανάπαυσης για τον ηγιασμένο ασκητή. Ο Χριστός πληροφόρησε τον ταπεινό δούλο Του ότι σε λίγες μέρες πρόκειται να αποχωρήσει από την πρόσκαιρη ζωή. Ο Όσιος νουθέτησε τους μοναχούς του για τελευταία φορά. Τους άφησε πλούσια πνευματική διαθήκη γεμάτη συμβουλές και παραινέσεις για την πνευματική ζωή. Προετοιμάσθηκε κατάλληλα με τα Μυστήρια της Εκκλησίας και αναπαύθηκε εν Κυρίω περίπου στα μέσα του 16ου αιώνα. Η ημερομηνία της κοίμησής του είναι η 23η Ιανουαρίου, ημέρα που τιμάται η μνήμη του.

Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Άγιος Διονύσιος είχε πολλά χαρίσματα. Συνδύαζε την ασκητικότητα με τον αποστολικό ζήλο και την κοινωνική δράση. Την αμεριμνία του ησυχαστικού βίου με το οργανωτικό και διοικητικό πνεύμα. Τις «μυστικές αναβάσεις του θεωρητικού με τους αιματηρούς αγώνες του πρακτικού1». Ως ηγούμενος και πνευματικός ήταν προσηλωμένος στους κανόνες της Εκκλησίας. Δεν παρέλειπε όμως να δείχνει συγκαταβατικότητα και οικονομία προκειμένου να παιδαγωγήσει εν Χριστώ τις ψυχές των ανθρώπων.

Η κοινωνική δράση του Αγίου έμοιαζε μ’ αυτήν του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Κήρυττε, εξομολογούσε και στήριζε πνευματικά και υλικά τον υπόδουλο Ελληνικό λαό. Έδινε πληθωρικά αγάπη σ’ όλους. Γι’ αυτό, όποιος τον πλησίαζε ένοιωθε πως πλησίαζε τον ίδιο τον Χριστό.

Ο νομός Πιερίας έχει την ευλογία να περικλείει στα όριά του, εκτός από την ιστορική Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος που έκτισε ο όσιος, την Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Οσίου Διονυσίου του εν Ολύμπω. Αριθμεί 25 μοναχούς και βρίσκεται στην τοποθεσία Σκάλα Ολύμπου, κοντά στο Λιτόχωρο.

Απολυτίκιον. Ήχος Α΄. Της ερήμου πολίτης

Του Ολύμπου οικήτωρ, Πιερίας αγλάϊσμα, και της επωνύμου Μονής σου ιερόν περιτείχισμα, εδείχθης Διονύσιε σοφέ, βιώσας ώσπερ Άγγελος εν γη, και παρέχεις

την ταχείαν σου αρωγήν, τοις ευλαβώς κραυγάζουσι∙ δόξα τω δεδοκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα.

Κοντάκιον. Ήχος Δ΄. Επεφάνης σήμερον.

Νουνεχώς την άσκησην της εγκρατείας, συ εκτήσω χάριτι, ω Διονύσιε πολλή∙ διο Τριάς σε εδόξασε, πλουσίοις έργοις, ομού και θαύμασιν.

Μεγαλυνάριον

Όλυμπε υπέρτατε των βουνών, χαίρε και ευφραίνου, κεκτημένος συ βοηθόν, ρύστην και προστάτην εν τοις πειρατηριοις, τον θείον και υπέρλαμπρον Διονύσιον.

 

Βιβλιογραφία

1. Αρχιμ. Αθηναγόρου Καραμαντζάνη, Ο Όσιος του Ολύμπου, Εκδ. Ι. Μ. Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω,

2. Αρχιμ. Διονυσίου Δ. Γκόλια, Οι τοπικοί Άγιοι της Πιερίας, Εκδ. Ι. Ν. Αγίας Άννης Κατερίνης, Κατερίνη, 2008.

3. Αρχιμ. Χαραλάμπους Βασιλόπουλου, Βίοι Αγίων, Τόμος 3, Εκδ. Ορθόδοξος Τύπος, Αθήνα, 1990.

4. Επίσημη ιστοτελίδας Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω. (http://www.imado.gr)