Ιερός Ναός Αποστόλου Ανδρέα του Πρωτόκλητου – ΠΑΤΡΑ

η τιμία κάρα

Στην πόλη των Πατρών, έχει επιφυλαχθεί η μεγάλη δωρεά και η μοναδική τιμή από όλη την Ελλάδα να είναι μία πόλη όχι απλώς Αποστολική, δηλαδή να έχει ιδρυθεί από κάποιον Απόστολο, αλλά να έχει καθαγιασθεί από τo αίμα του Πρωτοκλήτου των Αποστόλων Αγίου Ανδρέου. Γι’ αυτό και η πόλη των Πατρών «κέκτηται ποιμένα και πολιούχον θείον»

Υπήρξε ο πρώτος μαθητής από τους 12 που κλήθηκε στο Αποστολικό αξίωμα και γι’ αυτό ονομάσθηκε «Πρωτόκλητος». Αυτός και ο αδελφός του Πέτρος γεννήθηκαν στην κωμόπολη της Γαλιλαίας Βηθσαϊδά, παρά την λίμνη Γεννησαρέτ και ήταν και πατρίδα και των άλλων δύο μαθητών του Κυρίου, του Ιακώβου και του Ιωάννου.

Ανδρέας ήταν αρχικά μαθητής του Προδρόμου και ακολούθησε πρώτος τον Χριστό όταν ο Πρόδρομος τους φανέρωσε ότι ο Ιησούς είναι ο «αμνός του Θεού» (Ιωάν. 1,36). Ακολούθως ο Ανδρέας γνώρισε στον Ιησού και τον αδελφό του τον Πέτρο και έγινε και αυτός μαθητής του Ιησού. Πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι ο Ανδρέας είχε Ελληνικό όνομα και μαζί με τον Φίλιππο, ήσαν οι μοναδικοί από τον κύκλο των 12 μαθητών που είχαν Ελληνικά ονόματα. Για τον λόγο αυτό όταν Έλληνες θέλησαν να γνωρίσουν τον Κύριο, απευθύνθηκαν προς τον Φίλιππο και αυτός μαζί με τον Ανδρέα προσήγαγαν τους Έλληνες στον Ιησού και ο Κύριος είπε την περίφημη φράση «ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο Υιός του ανθρώπου”.
Μετά την Πεντηκοστή, ακολουθώντας την εντολή του Κυρίου (Ματθ. 28,19) άρχισε το ιεραποστολικό του έργο. Γνωρίζουμε ότι ο Απόστολος Ανδρέας κήρυξε σε περιοχές που ανθούσε το Ελληνικό στοιχείο. Πέρασε από την Παλαιστίνη στην Κύπρο και αποβιβάσθηκε σε μια περιοχή της Κύπρου, εκεί κοντά που σήμερα υπάρχει το μοναστήρι του στα κατεχόμενα.

Μετά την Κύπρο μετέβη στη Νίκαια της Βιθυνίας, στην Νικομήδεια και την Χαλκηδόνα της Προποντίδας. Ακολούθως ανέβηκε και συνέχισε το ιεραποστολικό του έργο στα παράλια του Ευξείνου στις πόλεις του Ποντιακού Ελληνισμού. Σταθμοί του ήσαν η Σινώπη (όπου υπέστη φοβερό διωγμό και σώθηκε με θαυμαστό τρόπο), στην Σαμψούντα, Τραπεζούντα και ακολούθως πέρασε στην αντίπερα όχθη, στα μέρη της Σκυθίας, την σημερινή νότια Ρωσία. Οι περιοχές της Ταυρικής και πέραν του Καυκάσου φαίνεται ότι έγιναν στόχος ιεραποστολής του Αποστόλου Ανδρέου. Τοπική παράδοση σήμερα στο Κίεβο της Ουκρανίας αναφέρει ότι ο Απόστολος Ανδρέας έφθασε μέχρι εκεί για να μεταφέρει το μήνυμα του Ευαγγελίου. Για τον λόγο αυτό όλοι αυτοί οι λαοί, τιμούν και ευλαβούνται τον Απόστολο Ανδρέα.

Ακολούθως τα βήματά του οδηγούνται στα παράλια της σημερινής Ρουμανίας και Βουλγαρίας και ακολούθως καταλήγει στην μικρή τότε πολίχνη Βυζάντιο, όπου ίδρυσε την τοπική Εκκλησία και μάλιστα χειροτόνησε πρώτο επίσκοπό της τον Στάχυ. Για τον λόγο αυτό θεωρείται ιδρυτής της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, της οποίας η θρονική εορτή είναι η ημέρα της μνήμης του Αποστόλου Ανδρέου.Μετά από το Βυζάντιο, ο Απόστολός μας ήλθε στην Θράκη, την Μακεδονία, την Ήπειρο, την Θεσσαλία και κατέληξε σε μεγάλη ηλικία στη γη της Αχαΐας, την πόλη των Πατρών.

Ο Απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος, στην Πάτρακήρυξε τον Χριστό, ίδρυσε την τοπική Εκκλησία και μαρτύρησε με σταυρικό θάνατο. Ο τάφος του υπάρχει μέχρι σήμερα στον παλαιό Ι. Ναό του Αγίου στην Πάτρα.

Την άφιξη του Αγίου Ανδρέου στην Πάτρα, βεβαιώνουν πολλές και αυθεντικές μαρτυρίες, όπως του Ιππολύτου Ρώμης, του Ιερωνύμου, του Θεοδωρήτου επισκόπου Κύρου, του Νικηφόρου Ξανθόπουλου κ.λ.π. Εκκλησιαστικές και εξωεκκλησιαστικέςμαρτυρίες. Στην Πάτρα και γενικά στην Αχαΐα έκανε πλείστα θαύματα και ιάσεις, και πάρα πολλοί κάτοικοι έγιναν χριστιανοί και βαπτίσθηκαν. Ανάμεσα στους πρώτους χριστιανούς των Πατρών εξέχουσα θέση κατέχει η γυναίκα του Ρωμαίου ανθυπάτου ΑιγεάτουΜαξιμίλλα και ο αδελφός του Στρατοκλής, ο οποίος αργότερα όταν ο Απόστολος Ανδρέας ήταν στην φυλακή, τον χειροτόνησε Α΄ επίσκοπο Πατρών.Ο Αιγεάτης, μετά την επιμονή της γυναίκας του στη νέα πίστη (την θεράπευσε ο άγιος από ανίατη ασθένεια), οργίσθηκε και διέταξε την σύλληψη του Αποστόλου, τον βασανισμό του και τελικά την θανατική του καταδίκη επάνω σε σταυρό σχήματος × κάτω από τους κλώνους ελιάς «παρά το χείλος της θαλασσίας ψάμμου» εκεί όπου σήμερα ευρίσκεται ο παλαιός Ιερός Ναός, δίπλα από το ιερό της Δήμητρας και την πηγή όπου ο Απόστολος Ανδρέας συνήθιζε να κηρύττει. Επικρατέστερη χρονολογία για το μαρτύριο είναι το 66 μ.Χ. επί Νέρωνος. Το σώμα του Αγίου Ανδρέου μετά το θάνατό του το ενεταφίασαν με τιμές ο Στρατοκλής, η Μαξιμίλλα και άλλοι μαθητές του κοντά στον τόπο όπου σταυρώθηκε. Μετά τον θάνατο του αγίου Ανδρέου, ο Αιγεάτης πηγαίνοντας με το άλογό του, έπεσε από αυτό και σκοτώθηκε στο λόφο των υψηλών αλωνίων.

Μετά τους χρόνους των διωγμών μέρος του ιερού λειψάνου του Πρωτοκλήτου μετακομίστηκε στην Κωνσταντινούπολη. Ο γιος του Μ. Κωνσταντίνου, αυτοκράτορας Κωνστάντιος, έστειλε στην Αχαΐα τον δούκα Αρτέμιο (τον μετέπειτα Άγιο) ο οποίος πήρε από την Πάτρα, πιθανότατα, μέρος του λειψάνου του Πρωτοκλήτου, το οποίο στις 3 Μαρτίου 357 κατατέθηκε στο ναό των Αγίων Αποστόλων μέσα σε πολύτιμη θήκη που έφερε την επιγραφή “Θησαυρός των Πατρέων”. Από εκεί μεγάλο τμήμα του λειψάνου άρπαξαν οι Λατίνοι το 1204 και το μετέφεραν στο Αμάλφι της Ιταλίας.

Στις 11 Απριλίου 1462 ο ηγεμόνας της πόλεως των Πατρών Θωμάς Παλαιολόγος, ο τελευταίος δεσπότης του Μωρηά και αδελφός του τελευταίου αυτοκράτορα του Γένους Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, φεύγει από την Πάτρα και πηγαίνει στη Δύση, καθώς και η Πελοπόννησος είχε υποδουλωθεί πλήρως στους Τούρκους (1460). Ο Θωμάς Παλαιολόγος είχε πάρει μαζί του και την Τιμία Κάρα του Πρωτοκλήτου Αποστόλου για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων, και την παρέδωσε στους Λατίνους για ασφαλέστερη φύλαξη. Ο Θωμάς Παλαιολόγος παρέδωσε αρχικά την Αγία Κάρα στον απεσταλμένο του πάπα Καρδινάλιο στην Αγκώνα. Από εκεί μεταφέρθηκε προσωρινά στην πόλη Νάρνη της Ομβρικής, όπου παρέμεινε παραπάνω από ένα χρόνο, μέχρις ότου απελευθερωθεί η περιοχή της Ρώμης, ώστε να γίνουν ανεμπόδιστα οι μεγαλοπρεπείς τελετές. Το ιερό λείψανο μεταφέρθηκε από τη Νάρνη στα πρόθυρα της Ρώμης, εκεί όπου άλλοτε ο Μ. Κωνσταντίνος είχε δει το όραμα “εν τούτω νίκα” . Εκεί το παρέλαβε ο Πάπας, και με μεγάλη πομπή μετακομίστηκε στη Ρώμη. Η κάρα του Πρωτοκλήτου παραδόθηκε στον πάπα Πίο τον Β’ από τον έλληνα καρδινάλιο Βησσαρίωνα, ο οποίος εκφώνησε και υψηλό λόγο κατά την απόθεση της Τιμίας Κάρας στο ναό του Αγίου Πέτρου.

Πέρασαν 500 χρόνια. Το 1962 η Ι. Μητρόπολις Πατρών και ο Δήμος Πατρέων κατέβαλαν πολλές προσπάθειες προκειμένου η Ρώμη να αποδώσει τον “Θησαυρόν των Πατρέων” στην πόλη του μαρτυρίου του Πρωτοκλήτου. Η ανταπόκριση ήταν θετική. Ο μεγαλεπήβολος πάπας Παύλος ο ΣΤ’ αποφάσισε να επιστρέψει στην Πάτρα την Τιμία Κάρα, εις ένδειξη καλής θελήσεως. Αντιπροσωπεία του Πάπα Παύλου με επικεφαλής τον Καρδινάλιο Μπέα μετέφεραν την Τιμία Κάρα του Αποστόλου Ανδρέου από το ναό του Αγίου Πέτρου της Ρώμης και την παρέδωσαν στον Μητροπολίτη Πατρών Κωνσταντίνο στις 26 Σεπτεμβρίου 1964, στην πλατεία Τριών Συμμάχων, ενώπιον χιλιάδων λαού, 20 αρχιερέων, του Προέδρου της Κυβερνήσεως Γεωργίου Παπανδρέου, του κλήρου της Ι. Μητροπόλεως και πολλών άλλων επισήμων. Στη συνέχεια η Τιμία Κάρα με μεγαλειώδη πομπή μεταφέρθηκε στο Ναό του Αγίου Ανδρέου, όπου εψάλη Δοξολογία με την παρουσία της διαδόχου Ειρήνης.

Πρωταγωνιστικό ρόλο στο γεγονός της επιστροφής της Τιμίας Κάρας στην Πάτρα διαδραμάτισε ο τότε Πρωτοσύγκελλος της Μητροπόλεως Αρχιμ. Ιερόθεος Τσαντίλης (νυν Μητροπολίτης Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης). Τους επίσημους λόγους του Μητροπολίτου Πατρών Κωνσταντίνου μετέφραζε στα γαλλικά ο αρχιμ. Δημήτριος Τρακατέλλης (νυν Αρχιεπίσκοπος Αμερικής). Μεταξύ των προσκεκλημένων Αρχιερέων ήταν και ο εκ Πατρών μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Ιεζεκιήλ, ο οποίος και προέστη της παννυχίδος “ευγνωμοσύνης και ευχαριστιών”, της πρώτης δηλαδή νυκτερινής Θείας Λειτουργίας, που τελέστηκε στον παλαιό Ναό του Αγίου Ανδρέου, με τη συμμετοχή πλήθους πιστών, προσκυνητών της Τιμίας Κάρας του Αποστόλου.

νέος ναός_4 νέος ναός_3 νέος ναός_2 νέος ναός νέος ναός 5 η τιμία κάρα νέος ναός_6

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ : ΡΩΜΝΙΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

Πηγές:

http://agiosharalabos.blogspot.com/2014/09/blog-post_934.html#ixzz3EdDQhXJJ

http://dimitrios-lp.blogspot.gr/2008/01/o.html