Επίσκοπος Πολύκαρπος Βαγενάς (†) – Γιατί να προσευχηθούμε;

Αφού ο Θεός γνωρίζει τι έχουμε ανάγκη – λένε πολλοί – γιατί να προσευχηθούμε;

Άλλοι πάλι –αν ανακρίνουν ειλικρινά τον εσωτερικό τους κόσμο, θα το διαπιστώσουν– δεν προσεύχονται, γιατί διαισθάνονται ή μάλλον καταλαβαίνουν πολύ καλά πως αυτό που επιθυμούν ούτε είναι δυνατόν να τους το δώσει ο γεμάτος γνήσια για τον άνθρωπο αγάπη Θεός ούτε πρέπει καν να το ζητούν.

Κι άλλοι έχουν τόσο κλονισμένη την πίστη τους, ώστε να πιστεύουν πως ο Θεός ούτε ακούει ούτε ενδιαφέρεται για τον προσευχόμενο άνθρωπο. Ούτε καν εξαρτάται από Εκείνον η απάντηση στο αίτημά μας ή η εκπλήρωση του πόθου μας.

Δεν είναι όμως έτσι. Και ακούει και βλέπει και με στοργή περιβάλλει τον άνθρωπο ο Θεός. Και έχει τη δυνατότητα να μας χαρίσει ό,τι θελήσουμε. Και θέλει να μας λούσει μέσα στη βροχή των δωρεών Του. Προπαντός θέλει να ικανοποιήσει τους βασικούς πόθους, τα πρωταρχικά αιτήματα της ανθρώπινης καρδιάς. Την ειρήνη, τη δικαιοσύνη, τη χαρά, τη λύτρωση, την αγάπη. Χωρίς αυτά –το ξέρει Εκείνος– είναι βασανισμένη η ζωή μας.

Μα τότε –μπορεί εύλογα ίσως ν’ ακουστεί η απορία– γιατί δε μας τα δίνει; Γιατί μας τα στερεί; Εδώ είναι το πρόβλημα: πραγματικά Αυτός μας τα στερεί; Αυτός δε μας τα χορηγεί; Ή μήπως εμείς δεν τα επιζητούμε κοντά Του;

Ναι, αδερφοί μου. Όταν κοντά στο Χριστό, από το Χριστό, ζητάμε αυτά που ποθεί η καρδιά μας, θα τα πάρουμε. Όταν όμως επιδιώκουμε αλλού να τα βρούμε, από άλλες πηγές τα ζητάμε, πώς να γίνει; Δεν είναι δυνατόν να τα γευτούμε.

Ας το καταλάβουμε. Μόνο από το δέντρο το γόνιμο μπορούμε να περιμένουμε καρπούς. Δεν μπορεί να ζητάμε φως στο σκοτάδι. Ούτε γλυκό νερό –περιφρονώντας την πηγή την καθάρια– στη θάλασσα. Κι έπειτα να παραπονούμαστε μάλιστα πως δεν παίρνουμε αυτό που ζητάμε.

Η αλήθεια είναι αυτή: ο Χριστός είναι η μοναδική πηγή των αγαθών. Και των υλικών και των πνευματικών. Αυτός μόνος είναι ικανός να ανταποκριθεί σ’ ό,τι η ψυχή μας αποβλέπει.

Μόνο που πρέπει να το ζητάμε απ’ Αυτόν. Ζητώντας, γενικότερα, το έλεος και τη χάρη Του περιλαμβάνουμε όλα μας τα θέματα. Όλες μας τις ανάγκες. Αλλά και ειδικότερα. Ας το γνωρίζει ο Θεός. Με ταπείνωση, με εμπιστοσύνη, με απλότητα ας εκθέτουμε τις σκέψεις μας. Με συναίσθηση της αδυναμίας μας, ας εξαρτάμε από την αγάπη Του την απάντηση.

«Μα δε θα μου το δώσει ο Θεός, λένε πολλοί. Το ξέρω». Ας το βλέπουμε και μόνοι μας πως δεν είναι σωστό να μας χορηγήσει αυτό που θέλουμε, ας έχουμε την ειλικρίνεια να το αναγνωρίσουμε. Και να ζητάμε «τα καλά και συμφέροντα» για τις ψυχές μας.

Όταν έχουμε τόση πεποίθηση στην αγάπη του Θεού, ώστε να σκεπτόμαστε πως αν είναι σωστό θα το δώσει ο Κύριος, αν όχι, ας μη μου το δώσει, μην αμφιβάλλουμε πως θα πάρουμε ζωηρά την απάντηση στην προσευχή μας. Είτε θετική είτε αρνητική.

Αυτός ξέρει πολλά και θα μας απαντήσει σωστά. Αν αμφισβητούμε την ορθή κρίση και την αγάπη Του, θα μεμψιμοιρούμε πάντα και θα αισθανόμαστε πως δε μας ακούει ο Θεός.

Αλλά αυτό είναι που πρέπει να αντιληφθούμε. Δεν είναι ο Θεός που δεν ακούει. Απαντά πάντα στην προσευχή μας από τον πλούτο της αγαθότητάς Του. Εμείς δε θέλουμε την απάντηση που μας δίνει. Δε μας αρέσει. Ζητάμε να γίνει το δικό μας θέλημα. Δε λογαριάζουμε καμιά θέληση πιο πάνω, πιο σωστή από τη δική μας.

Ουσιαστικά δε ζητάμε το καλό μας. Απλά και εγωιστικά ζητάμε να υπερισχύσει η δική μας λογική, η δική μας επιθυμία, αδιάφορο αν είναι σωστή ή όχι. Έπειτα με τον τρόπο μας αυτό αφαιρούμε από του Θεού τις ιδιότητες τη δυνατότητα να διακρίνει πιο πέρα από μας το μέλλον μας. Πιο βαθιά από μας την ψυχή μας.

Πόσες φορές βγαίνουμε γελασμένοι κρίνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο! Και πόσες φορές μας σώζει ο Κύριος από βέβαιους κινδύνους απαντώντας με το δικό Του τρόπο!

Ενώ, όταν η πίστη φλογίζει την καρδιά μας και διακατέχει τη σκέψη μας, και την απάντηση του Θεού διακρίνουμε και το συμφέρον μας το πραγματικό αντιλαμβανόμαστε και τα αιτήματά μας εισακούονται. Δεν είναι ψέμα: «Αιτείτε και δοθήσεται· κρούετε και ανοιγήσεται» (Ματθ. 7:7), λέγει ο Κύριος.

Όταν υπάρχει πίστη και «ο αιτών λαμβάνει και τω κρούοντι ανοιγήσεται» (Ματθ. 7:8). Συχνά το επαναλάμβανε ο Κύριος στα θαύματά Του. Επειδή έχεις πίστη, εμπιστοσύνη στη δύναμη του Θεού, ελπίδα στην αγαθοσύνη Του, εκπληρώνεται η επιθυμία σου. Αναγκαία βάση για να πετύχουμε ό,τι καλό και ωφέλιμο.

Από το βιβλίο: Πολυκάρπου Βαγενά, Μητροπολίτου Κερκύρας, «Ελθέτω η βασιλεία σου», τ. Α’.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ