Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Ποιοτικὰ ἑλληνικὰ

Ἡ φράση «τὰ τεκταινόμενα στὴ Βουλή» εἶναι σωστή; Ἀνάλογα τί θέλει νὰ πῇ κανείς. Τὸ ρῆμα τεκταίνομαι (στὸν μεσοπαθητικὸ Παρατατικὸ ἀπαντοῦν μόνο δύο τύποι: γ΄ πρόσ. ἐτεκταίνετο, ἐτεκταίνοντο) λέγεται γιὰ ἐνέργειες, προσπάθειες ποὺ γίνονται κακόβουλα: Ὁ ἑλληνικὸς λαὸς δὲν γνωρίζει τί τεκταίνεται εἰς βάρος τους.    Διεστραμμένη καρδία τεκταίνεται κακά («Παροιμίαι», 6,14). Ἡ οὐσιαστικοποιημένη μετοχὴ «τὰ τεκταινόμενα» δηλώνει τὶς κακόβουλες ἐνέργειες, ποὺ πραγματοποιοῦνται μετὰ ἀπὸ σχεδιασμό, μεθόδευση. Ἄν θέλουμε νὰ ποῦμε ὅτι στὴ Βουλὴ πραγματοποιοῦνται ἐνέργειες εἰς βάρος τοῦ λαοῦ (ἄπαγε τῆς βλασφημίας) θὰ μιλήσουμε γιὰ τεκταινόμενα, ἂν ὄχι, θὰ μιλήσουμε γιὰ  συμβαίνοντα, γιὰ διαδραματιζόμενα, γιὰ διενεργούμενα, γιὰ δρώμενα. Τὸ τεκταίνομαι ἔχει σαφῶς ἀρνητικὴ συνυποδήλωση. Γράφει ὁ Πατριάρχης Μελέτιος Πηγᾶς στὸν ἱερομόναχο Λεόντιο: «Τήκει με τῶν Ἐκκλησιῶν ἡ μέριμνα (φίλον τέκνον) καὶ αἱ πολλαχόθεν ποικιλότροποι ἀνεῳγμέναι κατὰ τῆς Ὀρθοδοξίας ᾅδου πύλαι, τοσούτῳ χαλεπώτερον ἀπειλοῦσαι κίνδυνον, ὅσῳ διαφυλακτότεροί εἰσιν αἱ τεκταινόμεναι παρὰ τῶν ψευδαδέλφων ἐπιβουλαί» (Μεθοδίου Πηγᾶ, Πάπα καὶ Πατριάρχου Ἀλεξανδρίας, Ἐπιστολαί 1970-1975 (repr. 1976): 17-365). Τὸ τεκταίνομαι εἶναι ἀποθετικὸ ρῆμα, δὲν ἔχει δηλαδὴ ἐνεργητικὴ φωνή. Στὸν Ὅμηρο καὶ στὸν Ἀριστοφάνη δήλωνε ἐκεῖνον ποὺ ἐκτελεῖ ξυλουργικὴ ἐργασία σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ ἐκεῖνον ποὺ ἐκτελεῖ σιδηρουργική: ὁ μὲν γὰρ αὐτῶν σκυτοτομεῖ καθήμενος· ἕτερος δὲ χαλκεύει τις, ὁ δὲ τεκταίνεται· (Ἀριστοφάνους Πλοῦτος, 162-163). Μεταφορικὴ σημασία εἶχε ἀποκτήσει ἤδη ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα. Τέκτων ἦταν ὁ τεχνίτης διαφόρων κατασκευῶν ἀπὸ ξύλο. Ἀπὸ τὴν ἴδια ἐτυμολογικὴ οἰκογένεια καὶ ἡ τέχνη. Μιὰ ἄλλη ἐπιλογή, ἐνδιάμεση ἀνάμεσα στὰ τεκταινόμενα καὶ τὰ συμβαίνοντα, εἶναι οἱ ζυμώσεις, οἱ ἐνέργειες, οἱ διεργασίες, ποὺ συμβαίνουν  στὸν πολιτικὸ καὶ κοινωνικὸ χῶρο, χωρὶς νὰ γίνωνται ἔντονα αἰσθητές, οἱ ὁποῖες προετοιμάζουν μιὰ καινούρια κατάσταση.

 

Δείτε ΕΔΩ τα προηγούμενα άρθρα

Ετικέτες - Σχετικά Θέματα