Τὸ βιβλίο Τὸ κοινωνικὸ μοντέλο τοῦ Ἁγίου Πατριάρχη Ἀθανασίου Α´ ἀποτελεῖ ἐπεξεργασμένη μορφὴ τῆς πτυχιακῆς ἐργασίας τῆς Φωτεινῆς Μοναχῆς, καθηγουμένης τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Παρασκευῆς Σγουράδων Κερκύρας, ποὺ ὁλοκληρώθηκε τὸν Φεβρουάριο τοῦ 2019 στὸ Ἰόνιο Πανεπιστήμιο ὑπὸ τὴν ἐποπτεία τοῦ κ. Ἠλία Γιαρένη, Ἀναπλ. Καθηγητοῦ Ἱστορίας τῆς Βυζαντινῆς Παιδείας στὸ Τμῆμα Ἱστορίας. Ἡ μελέτη, προλογιζόμενη ἀπὸ τὸν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κερκύρας κ. Νεκτάριο, παρουσιάζει μία ἐξαιρετικὴ ἐκκλησιαστικὴ μορφὴ τοῦ μεταιχμίου 13ου καὶ 14ου αἰώνα, τόσο ἀπὸ θεολογικὴ καὶ κοινωνικὴ πλευρά, ὅσο καὶ ἀπὸ πνευματική, μοναχικὴ καὶ ἀσκητική. Ὄντως ὁ Ἀθανάσιος δὲν ὑπῆρξε ἕνας ἱεράρχης κατὰ τοὺς συνηθισμένους τύπους. Ἤδη ὡς μοναχὸς διακρινόταν γιὰ τὸν θεῖο ζῆλο καὶ τὸ ἀσκητικό του φρόνημα, γνωρίσματα ποὺ τὸν ἐχαρακτήριζαν σὲ ὅλη του τὴν ζωή. Δὲν ἄλλαξε τοὺς τρόπους του ὅταν ἀνῆλθε στὸν Οἰκουμενικὸ Θρόνο (1289-1293 καὶ 1303-1309). Συνέχιζε τὸ ἀσκητικό του τυπικό· λιτὸς σὲ ὅλα, φοροῦσε παλαιὰ ῥοῦχα, κυκλοφοροῦσε πεζὸς καὶ ἀνυπόδυτος, τηροῦσε ἄκρα νηστεία καὶ μονοσιτία. Παράλληλα ἀναδείχτηκε ὡς ῥιζοσπάστης μεταρρυθμιστὴς Πατριάρχης, καθώς, φλεγόμενος ἀπὸ χριστιανικὴ ἀγάπη καὶ συμπόνοια γιὰ τοὺς πένητες, ἀνέπτυξε τεράστιο φιλανθρωπικὸ ἔργο, κυρίως κατὰ τὸν λιμὸ τοῦ 1306, διανέμοντας ἰδίαις χερσὶν τροφὴ στοὺς πεινασμένους καὶ ἀνακουφίζοντας τοὺς πρόσφυγες.
Ἐνῶ τὸ Βυζαντινὸ Κράτος παρουσίαζε σημεῖα παρακμῆς, ποὺ προανήγγελλαν τὴν μέλλουσα πτώση τῆς Βασιλεύουσας, καὶ ἀναζητοῦσε βοήθεια ἀπὸ τὴν Δύση, ὁ Ἀθανάσιος ἔβλεπε μὲ τὰ πνευματικά του μάτια ὅτι τὰ δεινὰ προέκυψαν, ἐπειδὴ τὸ Βυζάντιο εἶχε ἀποκλίνει ἀπὸ τὴν θεοσεβὴ ζωή. Ἡ θεραπεία βρισκό-ταν, ἑπομένως, στὴν μετάνοια καὶ ἐπιστροφὴ στὴν εὐσέβεια. Ἀνέλαβε μεταρρυθμίσεις γιὰ νὰ ἀνασυγκροτήσει τὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν κοινωνία σὲ χριστιανικὲς βάσεις. Καταπολέμησε τὴν χαλάρωση τῶν ἠθῶν, ὠθώντας τοὺς πάντες σὲ νηστεία, προσευχὴ καὶ ἀδελφικὴ ἀλληλεγγύη, ἐνῶ διοργάνωνε τακτικὰ λιτανεῖες, ὥστε κλῆρος καὶ λαὸς νὰ ἱκετεύουν τὸν Θεὸ νὰ ἀνατρέψει τὴν καταστροφικὴ ῥοὴ τῶν πραγμάτων.
Στὴν προσωπικότητα τοῦ Ἀθανασίου ἑνώνονται ἁρμονικὰ τὸ δημόσιο πρόσωπο, ὁ κοινωνικὸς λει-τουργός, ὁ ἐπίσκοπος καὶ ὁ μοναχὸς σὲ μία πρωτοποριακὴ ἀποστολή: καλοῦσε γιὰ ἀφύπνιση πνευματικὴ τὸ χριστεπώνυμο πλήρωμα. Ὁ προφητικός του λόγος περὶ ἑπιστροφῆς καὶ μετανοίας εἶναι ἐπίκαιρος, καθὼς διερχόμαστε μεγάλη πνευματικὴ κρίση. Στὴν πρόσφατη δοκιμασία μὲ τὸν κοροναϊό, λ.χ., ἂν ζοῦσε σήμερα ὁ Ἀθανάσιος, δὲν θὰ συναινοῦσε νὰ κλείσουν τὶς ἐκκλησίες λόγῳ ὑγειονομικῶν μέτρων, ἀλλὰ ἀντιθέτως θὰ ἔβαζε μπροστὰ τὸν Θεό, θὰ καλοῦσε τοὺς πάντες γιὰ προσευχὴ ἐπὶ τὸ αὐτό, θὰ ὀργάνωνε ἀγρυπνίες καὶ λιτανεῖες. Στὶς μέρες μας βιώνουμε ὄχι ἁπλῶς γενικὴ χαλάρωση τῶν ἠθῶν, ἀλλὰ σχεδὸν κατάργηση κάθε ἠθικοῦ νόμου καὶ ἀντικατάστασή του ἀπὸ ἐπιβληθεῖσες μέσῳ τῆς παγκοσμιοποίησης διατάξεις ποὺ προσβάλλουν τὸν Θεὸ καὶ πλήττουν τὴν χριστιανικὴ συνείδηση. Μέσα σ’ αὐτὸ τὸ ζοφερὸ κλίμα σαφῶς ἡ προφητικὴ φωνὴ τοῦ Ἀθανασίου ἔχει κάτι νὰ μᾶς προσφέρει.
Τὸ βιβλίο διατίθεται πρὸς πώληση ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς στὴν τιμὴ τῶν 12,5 € ἀνὰ ἀντίτυπο (τὰ ἔξοδα ἀποστολῆς ἐπιβαρύνουν τὸν παραλήπτη). Γιὰ παραγγελία πάνω ἀπὸ 3 βιβλία ἰσχύει 20% ἔκπτωση (ἡ τιμὴ διαμορφώνεται στὰ 10 € ἀνὰ ἀντίτυπο). Τὰ χρήματα νὰ κατατίθενται στὸν παρακάτω λογαριασμό.
Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Σγουρᾶδες ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ
49081 Κέρκυρα ΙΒΑΝ: GR12 0171 3800 0063 8003 0020 633
τηλ. 26630-92207 ΑΡΙΘΜΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ: 638003 0020633 email: gerondissafotini@yahoo.com BIC: PIRBGRA