Τὰ δύο βασικὰ συστατικὰ τῆς Ρωμηοσύνης εἶναι ἡ ορθοδοξία καὶ ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα. Τὸ ἀνὰ χεῖρας τεῦχος τοῦ ΕΡΩ εἶναι ἀφιερωμένο στὴ γλῶσσα μας, ποὺ εἶναι ἡ ἴδια ἡ ψυχή μας, ὅπως θὰ ἔλεγε ὁ Γκαῖτε. Ἡ ἐλληνικὴ γλῶσσα σμιλεύτηκε πρώιμα ἀπὸ τὴν πένα συγγραφέων μεγίστου ἐκτοπίσματος, ἀπὸ ἕναν Ὅμηρο, ἀπὸ ἕναν Αἰσχύλο, ἀπὸ ἕναν Πλάτωνα καὶ ἔφτασε στὸν κολοφῶνα τῆς ἀκμῆς της μὲ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ποίηση. Τὴ σκυτάλη παρέλαβαν ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ὁ Φώτης Κόντογλου, ὁ Γιῶργος Σεφέρης καὶ ὁ Ὀδυσσέας Ἐλύτης.
Ὁ δημιουργὸς τοῦ «Ἄξιόν ἐστι», τοῦ ἔπους τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, εἶχε πεῖ ὅτι ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα εἶναι ἡ πιὸ παλιὰ μὰ καὶ ἡ πιὸ πλούσια τοῦ κόσμου. Πράγματι ἡ Ἑλληνικὴ εἶναι ἡ μόνη γλῶσσα στὸν κόσμο ποὺ μιλιέται ἀδιάκοπα 4.000 χρόνια καὶ ἡ μόνη εὐρωπαϊκὴ γλῶσσα ποὺ γράφεται ἐπὶ 3.500 χρόνια. Ἄν θέλη κάποιος νὰ μάθη ἑλληνικά, δὲν ἔχει ἰδιαίτερη σημασία ἂν θὰ ἀρχίση ἀπὸ τὸν Ὅμηρο, τὸν Ἀπόστολο Παῦλο, τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο ἤ τὸν Διονύσιο Σολωμό. Ἡ γλῶσσα μας εἶναι ἐθνικὴ ὑπόθεση ποὺ ἀφορᾶ ὅλους μας.
Ὑπῆρξαν ἐποχὲς ποὺ ἡ Ἑλληνικὴ ἦταν γλῶσσα ἀπαγορευμένη· στὸν Πόντο οἱ Τοῦρκοι ἔκοβαν τὶς γλῶσσες τῶν ἑλληνόφωνων, στὴ Ρόδο οἱ Ἰταλοὶ ἀπαγόρευαν τὴ διδασκαλία της. Σήμερα κινδυνεύει ἀπὸ τὸ ἑλληνικὸ κράτος ποὺ ἀπογύμνωσε τὴ γραφή της ἀπὸ τὰ πνεύματα καὶ τοὺς τόνους, ποὺ ἔχει περιορίσει τὴ διδασκαλία τῶν ἀρχαίων σὲ στεῖρα ἀπομνημόνευση κανόνων γραμματικῆς καὶ συντακτικοῦ καὶ ποὺ ἔχει ἐξοβελίσει ἀπὸ τὴν ἐκπαίδευση τῶν Ἑλληνοπαίδων τὴν Καινὴ Διαθήκη, τὸν λόγο τῶν Πατέρων καὶ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ποίηση! «Ὁ Θεὸς μᾶς χάρισε μιὰ γλώσσα ζωντανή, εὔρωστη, πεισματάρα καὶ χαριτωμένη, ποὺ ἀντέχει ἀκόμη, μολονότι ἔχουμε ἐξαπολύσει ὅλα τὰ θεριὰ γιὰ νὰ τὴν φᾶνε. Ἔφαγαν ὅσο μπόρεσαν, ἀλλὰ ἀπομένει μαγιά. Ἔτσι θα ‘λεγα, παραφράζοντας τὸν Μακρυγιάννη. Δὲν ξέρω πόσο θὰ βαστάξει ἀκόμη αὐτό. Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι ἡ μαγιὰ λιγοστεύει καὶ δὲ μένει πιὰ καιρὸς γιὰ νὰ μένουμε ἀμέριμνοι. Δὲν εἶναι καινούργια τὰ σημεῖα ποὺ δείχνουν πὼς ἄν συνεχίσουμε τὸν ἴδιο δρόμο, ἄν ἀφεθοῦμε μοιρολατρικὰ στὴ δύναμη τῶν πραγμάτων, θὰ βρεθοῦμε στὸ τέλος μπροστὰ σὲ μιὰ γλῶσσα ἐξευτελισμένη, πολύσπερμη καὶ ἀσπόνδυλη» (Γ.Σεφέρης).
Ἡ πατρίδα δὲν μᾶς καλεῖ νὰ πάρουμε τὰ ὅπλα γιὰ νὰ τὴν ὑπερασπίσουμε. Μᾶς καλεῖ ὅμως νὰ διαφυλάξουμε τὶς ἀξίες ποὺ μᾶς παρέδωσαν οἱ πρόγονοί μας. Ἀνάμεσα σὲ αὐτὲς ξεχωρίζει ἡ γλῶσσα ποὺ ὀφείλουμε ὄχι μόνο νὰ τὴ σεβόμαστε καὶ νὰ τὴ μελετᾶμε, ἀλλὰ καὶ νὰ τὴν ἐμπλουτίζουμε πρὸς ὠφέλεια καὶ τέρψη ἡμῶν καὶ τῶν κατοπινῶν. Ἡ γλῶσσα εἶναι σταυρός, πολύτιμο φυλαχτό, βάλσαμο καὶ ἁγιονέρι. Εἶναι ἡ ἀληθινὴ πατρίδα μας. Ἂν αὐτὴ χαθεῖ, χάνεται καὶ ὁ λαὸς μαζί της.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΡΩ ΤΕΥΧΟΣ 21