Του Φώτη Γ. Παπαγεωργίου
Θεολόγου
Η σκέψη και η ιστορική μνήμη κάθε Οκτώβρη στρέφεται στο πιο πρόσφατο ιστορικό μας παρελθόν, με ιστορική νομοτέλεια πάνω από εβδομήντα χρόνια τώρα. Τότε, εκείνη η γενιά η δοξασμένη και πολυδοκιμασμένη μαζί, έζησε και ξανάγραψε με τη δική της αιμάτινη γραφή τις νέες σελίδες της ιστορίας μας. Το έπος του ’40 είναι η δόξα της νεότερης Ελλάδας. Ηγεσία και Λαός σε μία θαυμαστή ομοψυχία περπάτησαν το δρόμο του χρέους «…καλότυχοι γιατί τάχθηκαν στη ζωή τους» και είχαν την τιμή να πουν το μεγάλο ΟΧΙ. Της γενιάς τους το ΟΧΙ.
Βροντοφώναξαν «ΟΧΙ» στην ξενική επιβολή των σιδηρόφρακτων λεγεώνων του Μουσολίνι αρχικά και του Χίτλερ αργότερα. Ένα«ΟΧΙ» και μία στάση ζωής που έρχεται από τα βάθη των αιώνων, ως επιβεβαίωση της Εθνικής μας συνείδησης.
Ίδιο και απαράλλαχτο ως το «Μολών λαβέ» του Λεωνίδα και των θερμοπυλομάχων, σ’ όλες τις ιστορικές στιγμές – τις μεγάλες στιγμές –του Ελληνισμού. Ένδοξος αγώνας θαυμασμός της παγκόσμιας συνείδησης.
«Κατοχή» και σε όλη τη διάρκειά της το άλλο μεγάλο έπος της Ενωμένης Εθνικής Αντίστασης. Τα κατοχικά στρατεύματα στις 12 Οκτώβρη του 1944 έφυγαν από τη Χώρα μας. Ηττημένα παγκοσμίως και στιγματισμένα εις τον αιώνα τον άπαντα για τις βαρβαρότητες κατά του ανθρώπινου πολιτισμού, του Διεθνούς Δικαίου, της ηθικής και της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας με τα κολαστήρια –τάφους τύπου Νταχάου – Άουσβιτς – Διστόμου – Καλαβρύτων.
Και ο αγώνας και οι θυσίες του Ελληνισμού; Οι εκατόμβες των νεκρών μας; Οι «…οίκοι ημών που ηρημώθησαν;». Σκληρό, σκληρότατον. Οι θυσίες των Ελλήνων δεν δικαιώθηκαν στα Συμβούλια –Διαβούλια των διασκέψεων των μεγάλων, των Νικητών. Και εμείς από τη δική μας πλευρά; Εμείς οι νικητές; Αποδειχθήκαμε άξιοι της νίκης και της αλήθειας, όπως ταίριαζε στο λαό μας; Διερωτάται ο σοφός Ακαδημαϊκός Διδάσκαλος Παναγιώτης Κανελλόπουλος. Εμείς μπλέξαμε σε ένα εθνοκτόνο «Εμφύλιο». Οι ιστορικοί και άλλοι ειδικοί έχουν επιχειρήσει-μερικοί συνειδητά διαστρεβλωτικά –να κάνουν αποτίμηση ευθυνών και των επιπτώσεων στην Εθνική, οικονομική, πολιτική, πολιτισμική και κοινωνική μας ζωή. Και αυτή η αποτίμηση δεν παίρνει ούτε μπορεί να πάρει τέλος.
Γιατί σε κορυφαία ιστορικά γεγονότα οι επιπτώσεις είναι πολυσήμαντες και ο δρόμος πάει αλάργα και είναι δυσανάγνωστος. Το ευκολοαναγνώσιμο μήνυμα δείχνει ότι είναι εθνική ανάγκη –πάντοτε είναι – να προχωρήσουμε στους δύσκολους εθνικά και απαιτητικούς κοινωνικά καιρούς μας ενωμένοι στη κοινή προσπάθεια. Μεσυνεννόηση, ομοψυχία και συναντίληψη για τα πολλά που μας ενώνουν, για τα μεγάλα που μας απειλούν ως άτομα και ως κοινωνία.
Η πολλαπλή εθνική δοκιμασία που άρχισε ως πρόλογος με την καταβύθιση της «ΕΛΛΗΣ» στο ιερό νησί της Τήνου και κορυφώθηκε το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου έληξε με τεράστιες απώλειες τον Αύγουστο του 1949. Πάνε πάνω από εβδομήντα χρόνια από τότε!…
Από το ατίμητο εικονοστάσι του Γένους κρατάμε, εμείς τα παιδόπουλα του τότε, την εικόνα των παιδιών μας «…των παιδιών της Ελλάδας…» της Εθνικής μας τραγουδίστριας, της αθάνατης Σοφίας Βέμπο που έφευγαν και ξανάφευγαν με ευχές και «το χαμόγελο στα χείλη…» για να υπερασπιστούν τα όσια και τα ιερά μας.
Και από το ίδιο εικονοστάσι της πίστης και της Ρωμηοσύνης –για τους νεώτερους κυλάει η γραφίδα, όχι για τους παλιούς που τα ‘ζησανπόνεσαν και μάτωσαν – έρχεται η άλλη ιερή στιγμή που στους μεγαλοπρεπείς ιερούς Ναούς των πόλεων και στα ταπεινά εκκλησάκια των χωριών της Ελλάδος, οι ταπεινοί Έλληνες Ιερείς ενώ κυμάτιζαν μεσίστιες οι Σημαίες μας, διάβαζαν το «Ιερόν Τρισάγιον» και οι μαθητές κατέθεταν στεφάνους ευγνωμοσύνης για κείνα τα νιούτσικα –ηρωικά παιδιά τα οποία κατά τον ποιητή «…εζήλωσεν η δόξα και ανήρπασε το Θείον…» πέρα –μακριά στα Ηλύσια πεδία. Έρχονται και ξανάρχονται όσα τότε ζήσαμε και βιώσαμε με την καρδιά και τα μάτια της παιδικής αθωότητας και μας προσκαλούν και προκαλούν να εμβαθύνουμε απολογιστικά και διδακτικά στο ηρωικό, υπερήφανο και ματωμένο ’40. Και πέρα από τη «μεγάλη στιγμή» της ιστορίας μας, όπως θα την ονόμαζε ο Στέφαν Τσβάιχ, να σταθούμε στο πολυδιάστατο στο πολύμορφο εύρος αυτής της δεκαετίας που ποτίστηκε με δάκρυα πολλά δάκρυα και άλικο αίμα.
Από τις ηρωικές προφυλακές των συνόρων, απ’ άκρον εις άκρον της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας:
«Δεν φύτρωσαν – σιγοτραγουδάει ο ποιητής – αμπέλια, φιλύρες, δαφνόδενδρα, μονάχα αίμα και θάνατος.
Των Ελλήνων τα ωραία κορμιά πέφταν στη Γη,
κέδροι άπνοοι.
Το άλικο αίμα τους πότισε το χώμα,
ν’ ανθίσουνε κάποτε σταθούρι κι’ αγράμπελη…»
Κέδροι άπνοοι: Ας ψηλαφίσουμε τους τάφους των επωνύμων και ανωνύμων. Εξεχόντως ας σταθούμε ως οι αρχαίοι πρόγονοί μας μπροστά σ’ εκείνη τη «…μία κλίνη που φέρεται εστρωμένη των αφανών…»(Περικλέους Επιτάφιος).
Εσώψυχοι φύλακες και προσκυνητές της μνήμης τους.
Θυσίασαν νιάτα και ζωή στο βωμό της ελευθερίας και της αλήθειας.
Έπεσαν για την Ελλάδα.
Ζουν, ως οδοδείκτες, στις καρδιές των Πανελλήνων.
Τους μακαρίζει η Πατρίδα.
Τους γνωρίζει ο Θεός.