Αρχ. Ιάκωβου Κανάκη
Γιὰ μιὰ χρονιὰ ἀκόμα ἀναμένουμε τὴν μεγάλη ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων καὶ ἡ κοινωνία μας βρίσκεται σὲ μεγάλη ἀνησυχία. Ἡ οἰκονομικὴ κρίση ἐπηρεάζει ὅλο καὶ περισσότερους ἀνθρώπους, ποὺ ψυχολογικὰ γονατίζουν καὶ ἐλπίδα δὲν βλέπουν στὸν ὁρίζοντα. Εἶναι ὅμως ὄντως ἡ οἰκονομικὴ κρίση ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο νὰ ἀπογοητεύεται; Εἶναι πασιφανὲς ὅτι δὲν εἶναι τόσο ἁπλᾶ τὰ πράγματα. Ἡ κρίση εἶναι βαθύτερη καὶ ἔχει σχέση μὲ τὴν γενικότερη προσέγγιση τῶν ἀνθρώπων μὲ τὸ Θεό, μὲ τὸν πλησίον τοὺς καὶ μὲ τὸν ἴδιο τους τον εαυτό. Εἶναι μιὰ πνευματικὴ κρίση. Δὲν γίνεται ὅμως λόγος γι᾽αυτήν. Ὁ λόγος στρέφεται γύρω ἀπό τράπεζες, δάνεια, χρέη κ.τ.λ. καὶ κανεὶς δὲν μιλάει γιὰ τὴν οὐσία τοῦ προβλήματος. Κοιτοῦν τὸ δέντρο καὶ ὄχι τὸ δάσος. Γιὰ παράδειγμα, δὲν ἀναφέρει κανεὶς ὅτι ὁ ἐγωισμὸς ἦταν καὶ εἶναι τὸ αἴτιο τῆς σημερινῆς κατάστασης. Ἡ φιλαυτία εἶναι αὐτὴ ποὺ θαμπώνει τὸν νοῦ τῶν ἀνθρώπων καὶ δὲν βλέπουν κανέναν δίπλα τοὺς ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους. Ἡ αὐτοκριτικὴ εἶναι αὐτὴ ποὺ χρειάζεται γιὰ νὰ μπορέσει νὰ ὑπάρξει συναίσθηση τῶν λαθῶν καὶ ἔτσι προκύψει μιὰ νέα ἀρχή. Ὅλα αὐτὰ δὲν λέγονται ἀπὸ κανέναν παρὰ μόνον ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, τῆς ὁποίας τὸν λόγο ἄλλοι γνωρίζουν καὶ υἱοθετοῦν καὶ ἄλλοι ἀπορρίπτουν σὰν κάτι στερεότυπο καὶ παρωχημένο.
Ἄς δοῦμε ὅμως τὴν κατάσταση τῶν Εὐρωπαίων, αὐτῶν ποὺ ἀσκοῦν τόσο αὐστηρὴ κριτικὴ στὴν πατρίδα μας. Ἔχουν ὁμολογουμένως καλύτερο σύστημα ὑγείας. Τὰ θεραπευτήρια τοὺς λειτουργοῦν ὑποδειγματικά. Ὅμως οἱ ἄνθρωποι, στὴν μεγάλη τους πλειοψηφία, δὲν πιστεύουν πουθενὰ ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους. Ἐπιθυμοῦν τὴν νόμιμη εὐθανασία γιὰ ἕναν ἀξιοπρεπῆ θάνατο. Δὲν θέλουν νὰ ζοῦν καὶ οἱ μόνες χαρὲς τοὺς συχνὰ περιορίζονται στὸ ἀλκοὸλ καὶ σὲ ψυχοφάρμακα. Τὸ σύστημα ὑγείας καὶ πρόνοιας λειτουργεῖ ἀλλὰ δὲν εἶναι ἱκανὸ νὰ ἀνακαινίσει τὸν ἄνθρωπο. Δὲν ὁδηγεῖ σὲ πορεία θεοκοινωνίας καὶ ἁγιασμοῦ, ἀλλὰ καλλιεργεῖ μόνο «ἀξιοπρέπεια». Γιὰ πολλοὺς ἀπὸ τούς πολιτισμένους αὐτοὺς ἀνθρώπους ποὺ θεοποιοῦν τὸν τεχνικὸ πολιτισμό, ὁ Θεὸς πέθανε καὶ στὴν θέση του τοποθετήθηκε ἕνα «ἐγώ». Δημιουργήθηκε στὴ θέση τοῦ Θεοῦ ἕνας βωμός, ἕνα ὁμοίωμα τοῦ Βάαλ, ποὺ ζητᾶ νὰ διαγραφοῦν ἀπὸ τὸ λεξιλόγιο τῆς ζωῆς οἱ λέξεις θυσία καὶ φιλότιμο. Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι μποροῦν νὰ ἀσκοῦν κριτικὴ σὲ μιὰ χώρα ποὺ γέννησε τὸν πολιτιστικὴ βάση τῆς Εὐρώπης στὴν ὁποία καὶ οἱ ἴδιοι ζοῦν; Φυσικά, ἔχουν γίνει λάθη καὶ μάλιστα σημαντικά, ἀλλὰ δὲν μπορεῖς νὰ θέλεις τὴν ἐξαχρείωση ἑνὸς ὁλόκληρου λαοῦ.
Γιὰ τοὺς εὐρωπαίους αὐτοὺς ὑπάρχει βέβαια ἕνα μεγάλο ἐλαφρυντικό, τὸ ὁποῖο πρέπει νὰ τοὺς ἀναγνωρίζεται. Δὲν γνώρισαν τὴν Πίστη. Χρησιμοποιήθηκε ἀπὸ τοὺς προγόνους τους τὸ μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου ἀκόμα καὶ ὡς ἔμβλημα πολέμου. Ὁ Σταυρὸς ἔγινε σημαία γιὰ νὰ χαθοῦν ἀθῶες ψυχές. Μιὰ τέτοια θεολογικὴ προσέγγιση δὲν μποροῦσε καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ἑλκύσει, νὰ ἐμπνεύσει καὶ νὰ ἀλλοιώσει θετικά τους ἀνθρώπους. Κάπως ἔτσι «ἔχασαν τὴν πίστη τους» καὶ κάπως ἔτσι ἔχασαν καὶ τὸν ἴδιο τους τον εαυτό. Ὅ,τι ὅμως χάνεται μὲ κάτι θὰ ἀντικατασταθεῖ καὶ γι᾽αυτό ἔθεσαν τὸν ὑλικὸ εὐδαιμονισμὸ καὶ τὸν καταναλωτισμὸ ὡς λύση στὸ κενό τους. Αὐτὸ ἔκαναν καὶ μερικοὶ ἀπὸ τοὺς συμπατριῶτες μας καὶ νὰ ποὺ βρεθήκαμε στὸ σημερινὸ ἀδιέξοδο. Τὸ πρόβλημα γιὰ νὰ ἐντοπιστεῖ χρειάζεται εἰλικρινὴς ἀναζήτηση μέχρι τὴν ρίζα του καὶ ἡ θεραπεία αὐτῆς μπορεῖ νὰ θεραπεύσει ὅλο τὸ δέντρο. Ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη, μᾶς ἔχει δείξει ἡ ἱστορία, ὅτι μᾶς ἔχει ἑνώσει σὲ δύσκολες στιγμὲς καὶ ὧρες καὶ μᾶς ἔχει ὁδηγήσει σὲ λαμπρὲς σελίδες δημιουργίας καὶ πολιτισμοῦ. Καιρὸς νὰ τὴν ξαναβάλουμε στὴν ζωή μας! Εἶναι ἱκανὴ νὰ μᾶς ἀναστήσει καὶ νὰ μᾶς μεταμορφώσει.