Κισσιώτη Στέφανου
Ο πειρασμός της απιστίας
Μελετώντας την ιστορία της Εκκλησίας μένουμε κατάπληκτοι για όσα συνέβησαν μέσα στο χρόνο που πέρασε, αλλά και για τα θεμέλια πάνω στα οποία στηρίχτηκε το «οικοδόμημά» της. Μόνον η Χάρις του Θεού τη θεμελίωσε και την προστάτεψε, ενώ διατηρήθηκε στηριγμένη πάνω στο πιο «ετοιμόρροπο» ή αμφιλεγόμενο γεγονός της ανθρωπότητας, την πίστη.
Είναι άραγε η πίστη γεγονός αμφιλεγόμενο; Αναμφίβολα ναι!! Χωρίς να θέλουμε να σκανδαλίσουμε κανένα, οφείλουμε να πούμε πώς πέρα από τη σοβαρότητα του θέματος, τη μοναδική αξία που περιλαμβάνει, γιατί αναφέρεται στον ίδιο το Θεό και στα όσα έπραξε για τη σωτηρία των ανθρώπων εν χρόνω, όλ’ αυτά επιδέχονται την ερμηνεία του ανθρώπινου νου και την αποδοχή από μέρους του κάθε ανθρώπου. Δηλαδή στο θέμα της πίστεως εισέρχεται με σοβαρότατες παρεμβάσεις ο ανθρώπινος παράγοντας που λέγεται υποκειμενισμός. Αυτό σημαίνει ότι η πίστη είναι γεγονός ελευθερίας. Ο άνθρωπος θέλει και πιστεύει. Κανένας δεν μπορεί να τον υποχρεώσει να πιστέψει. Είναι δυνατόν να βλέπει με τα ίδια του τα μάτια θαυμαστά γεγονότα κι όμως να τα αρνείται ή να τους δίνει τη δική του ερμηνεία. Τα Ευαγγελικά κείμενα είναι γεμάτα από τέτοιες περιπτώσεις. Μια απ’ αυτές αναφέρεται, τότε, που ο Ιησούς θεράπευσε έναν δαιμονισμένο, που ήταν τυφλός και κωφός. Ο ευαγγελιστής Ματθαίος παρατηρεί: «εξίσταντο πάντες οι όχλοι και έλεγον· μήτι ούτός εστιν ο Χριστός ο υιός του Δαυΐδ»; Το θαύμα ήταν εξαιρετικά εντυπωσιακό. Όλος ο κόσμος που το είδε σκέφτηκε το αυτονόητο. Αυτός που το έκανε δεν μπορεί παρά να είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας, ο Χριστός. Όμως υπήρχαν και αντιρρησίες στην άποψη αυτή, που για κάποιους λόγους έδιναν τη δική τους ερμηνεία.: «Οι δε Φαρισαίοι ακούσαντες είπον· ούτος ουκ εκβάλλει τα δαιμόνια ειμή εν τω Βεελζεβούλ, άρχοντι των δαιμονίων». Να, η αυθαίρετη ερμηνεία. Ο υποκειμενισμός. Έτσι ήθελαν, έτσι ερμήνευαν το γεγονός.
Φυσικά η ερμηνεία που δίνει κάποιος σ’ ένα θαύμα ή η έκφραση της πίστεως είναι αποτέλεσμα κάποιων παραγόντων. Εδώ υπεισέρχεται το συμφέρον με την οποιαδήποτε έννοια. Η ψυχοσύνθεση του ανθρώπου. Το περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγάλωσε ή αυτό μέσα στο οποίο ζει. Η μόρφωση, η ευρύτητα αντίληψης και οι εν γένει γνώσεις που κατέχει. Η ιδεολογία την οποία αποδέχεται και στην οποία είναι αφιερωμένος και τον επηρεάζει. Η προσωπική του ζωή. Η ύπαρξη παθών και αδυναμιών που δεν ανέχεται στην προσωπική ζωή τον έλεγχο από κάποιον «άλλο» παράγοντα. Και το κυριότερο, ο εγωισμός!! Ο άνθρωπος καθίσταται κριτής των πάντων. Ο αρχαίος ποιητής Μένανδρος έλεγε: «Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος». Κριτήριο όλων των πραγμάτων είναι ο άνθρωπος. Αυτή την ιδιότητα τη διεκδικεί με απόλυτο τρόπο. Παρά την ατέλεια που τον διακατέχει · παρά το περιορισμένο των γνώσεών του · παρά το γεγονός ότι είναι θνητός και ο θάνατος είναι η μοίρα του · παρά τις αδυναμίες και τα πάθη του. Έτσι ο ευρισκόμενος σε πολλούς και σοβαρούς περιορισμούς άνθρωπος κρίνει, ερμηνεύει, αποδέχεται ή και απορρίπτει ό,τι υψηλότερο, μεγαλύτερο και σοβαρότερο για την ανθρώπινη ύπαρξη αποκάλυψε ο Θεός στον κόσμο ολόκληρο. Την πίστη.
Το μεγαλείο της Πίστεως.
Η πίστη δεν είναι επίτευγμα του ανθρώπου. Ούτε οι φιλόσοφοι την ανακάλυψαν, ούτε οι ποιητές τη βρήκαν. Μπορεί κάποιοι μεγάλοι στοχαστές να «σκέφτηκαν» περί Θεού, όμως η φανέρωση του περιεχομένου της πίστεως είναι γεγονός αποκαλύψεως!! Ο ίδιος ο Θεός θέλησε και μας είπε ποιος είναι. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της φανέρωσης του Θεού στο Μωυσή, τότε που του ανέθεσε την αρχηγία των Ισραηλιτών, για να τους ελευθερώσει από τους Αιγύπτιους. Όταν ο Μωυσής συζητώντας μαζί Του στη φλεγόμενη βάτο,Τον ρώτησε: « Ποιο είναι το όνομά σου»; Εκείνος απάντησε: « Εγώ ειμί ο ών». Του είπε πως Αυτός είναι, αυτός που υπάρχει. Πως είναι η ζωή. Η πηγή της ζωής.
Εκτός όμως όλων των άλλων αποκαλύψεων, που πραγματοποίησε εν χρόνω με συμβολικούς τρόπους, με την παρουσία αγγέλων, με το λόγο και τα οράματα των προφητών, «επ’ εσχάτων των ημερών τούτων ελάλησεν ημίν εν Υιώ». Πρόκειται για την αποκάλυψη, που έγινε στο πρόσωπο του Θεανρώπου, του ιστορικού Ιησού και δόθηκε στους ανθρώπους δια της Παραδόσεως της Εκκλησίας και των αγίων Ευαγγελίων. Ο προβληματισμός και η ώριμη σκέψη των φιλοσόφων δεν ήταν αρκετά, για να γίνει γνωστός ο Θεός. Οι άνθρωποι δεν ανακάλυψαν το Θεό με τις πνευματικές τους δυνάμεις. Αυτός ο Θεός θέλησε και αποκαλύφθηκε στους ανθρώπους και τους κάλεσε να συμμετάσχουν στη δική Του ζωή. «Δεύτε προς με πάντες». Τους προετοίμασε να γίνουν παιδιά Του. «Ότε δε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, εξαπέστειλεν τον υιόν αυτού…ίνα την υιοθεσίαν απολάβωμεν…» Η πίστη είναι τελικά γεγονός ζωής. Δεν είναι ιδεολογία και κενός λόγος. Γι’ αυτό, όπου προβάλλεται χωρίς το ανάλογο ήθος, την οδύνη, το ταπεινό φρόνημα, το πνεύμα της θυσίας και του μαρτυρίου, δεν είναι πειστική. Η πίστη θέλει να συνοδεύεται από έργα ανάλογα. Ό,τι πιστεύουμε, αυτό πρέπει και να εκφράζουμε: «Χριστόν εσταυρωμένον και αναστάντα». Γι’ αυτό, μόνον οι άγιοι αλλάζουν τον κόσμο. Γι’ αυτό, μόνον οι άγιοι γίνονται αποδεκτοί από το σύγχρονο κόσμο και τους ανθρώπους της κάθε εποχής. Κι αυτό χωρίς επιχειρήματα, χωρίς μεγαλοστομίες και ρητορισμούς, αλλά μόνο με το ήθος του ταπεινού, που αγαπά αδιάκριτα και ανεπιτήδευτα τον κάθε άνθρωπο. Η πίστη είναι τελικά δώρο του Θεού στον άνθρωπο. Τρόπος επικοινωνίας μαζί Του. Πηγή γνώσεως, Θεογνωσίας, αλλά και ανθρωπογνωσίας. Πραγματικά η σκέψη του Θεού είναι ανεξιχνίαστη και η αγάπη του αμέτρητη, γιατί Αυτός αποφασίζει και χαρίζει και πραγματοποιεί τόσα μοναδικά και ασύλληπτα για τον άνθρωπο!!