Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Τιμαλφεῖς λέξεις

οἰωνὸς στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα ἦταν τὸ μαντικὸ πτηνό, δηλαδὴ κάθε μεγαλόσωμο ἁρπακτικὸ σαρκοφάγο πουλὶ ἀπὸ τὸ κρώξιμο καὶ τὸ πέταγμα τοῦ ὁποίου μάντεις μὲ «εἰδικότητα» στὰ πουλιά, οἱ οἰωνοσκόποι («οἱ ἐπ’ οἰωνοῑς ἱερεῖς») ὑποτίθεται ὅτι προφήτευαν τὸ μέλλον. Τὸ κοινὸ πτηνὸ λεγόταν  ὄρνις, ἐξ οὗ καὶ ἡ σημερινὴ ὄρνιθα. Προϊόντος τοῦ χρόνου ἡ σημασία τοῦ οἰωνοῦ διευρύνθηκε καὶ δήλωνε τὸ προφητικὸ σημάδι, προμήνυμα, ὅπως ἦταν οἱ ἀστραπὲς καὶ οἱ κεραυνοί, τὸ πέταγμα καὶ τὸ κρώξιμο ὁρισμένων πτηνῶν, οἱ κινήσεις καὶ οἱ στάσεις τετράποδων ζώων ἢ ἑρπετῶν ἢ καὶ ὁρισμένα γεγονότα. Ὁ οἰωνὸς μπορεῖ νὰ ἦταν ἀγαθός, αἴσιος, χρηστός, ἄσμενος, εὐτυχής, μέγας, ἄριστος, δύσκολος, κακός, πονηρός,   Σήμερα οἰωνὸς εἶναι κάθε σημάδι τὸ ὁποῖο μπορεῖ νὰ χρησιμεύσῃ ὡς ἔνδειξη γιὰ τὴν πρόβλεψη τοῦ μέλλοντος: «Οἱ  οἰωνοὶ γιὰ τὴν ἀνάκαμψη τῆς οἰκονομίας δὲν εἶναι καλοί». Ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ γνωστὰ ἀποφθέγματα εἶναι τὸ ὁμηρικὸ «εἷς οἰωνὸς ἄριστος ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης»· ἕνας μόνον ἄριστος οἰωνὸς ὑπάρχει, αὐτὸς ποὺ ἐπιτάσσει νὰ ὑπερασπίζῃς τὴν πατρίδα (Ἰλιάδα Μ243). Εὐοίωνος εἶναι αὐτὸς ποὺ προμηνύει κάτι καλό: εὐοίωνες προοπτικές/ προβλέψεις /μέλλον. Αὐτὸς ποὺ δὲν εἶναι εὐοίωνος εἶναι δυσοίωνος: δυσοίωνες προβλέψεις/ προοπτικές/ ἐκτιμήσεις/ ἐξελίξεις / δυσοίωνα μηνύματα/ σενάρια/ σημάδια. Τὸ ρῆμα προοιωνίζομαι (καὶ ὄχι προοιωνίζω, τὸ ρῆμα εἶναι ἀποθετικό) σημαίνει παρουσιάζω σημάδια γιὰ κάτι ποὺ πρόκειται νὰ συμβῇ, προμηνύω, προσημαίνω, προδιαγράφω: ἡ ἀπαίτηση γιὰ ὑψηλὰ πλεονάσματα προοιωνίζεται μέτρα λιτότητας, ἡ ἀλληλοδιαδοχὴ στὴν ἐξουσία πολιτικῶν ποὺ πιστεύουν στὸν ἱστορικὸ ὑλισμὸ δὲν προοιωνίζεται τίποτα καλὸ γιὰ τὴν χώρα. Σημειωτέον ὅτι οἱ λέξεις εὐοίωνος, δυσοίωνος καὶ προοιωνίζομαι δὲν εἶναι ἀρχαῖες. Δημιουργήθηκαν ἀπὸ τὸν οἰωνό. Ἡ ἀρχαία γλῶσσα μας εἶναι ἡ μήτρα τῆς Νεοελληνικῆς· ἀκένωτη πηγὴ πλουτισμοῦ.

 

Δείτε ΕΔΩ τα προηγούμενα άρθρα

Ετικέτες - Σχετικά Θέματα