Σύγχρονος Ἀπόδημος Ἑλληνισμός Βορείου Ἀμερικῆς

Ἰωάννου Ἰωαννίδη

Ὁ Ἀπόδημος Ἑλληνισμός καί δή τῆς Βορείου Ἀμερικῆς θά μποροῦσε νά χαρακτηριστῆ ὡς ἕνα θαῦμα πού μεγαλουργεῖ καί θέτει τήν ἐπιτυχία του στήν διάθεση τῆς Πατρίδος. Ποιός, λοιπόν, εἶναι αὐτός ὁ Ἀπόδημος Ἑλληνισμός τῆς Ἀμερικῆς σήμερα καί ποῦ ὁδεύει;

Ἀρχίζοντας τήν ἀνατομία τοῦ πρέπει, νά σημειωθῆ ὅτι ἔχει τήν μακρώτερη ἱστορία στήν νεοελληνική μετανάστευση. Αὐτό τό βλέπουμε σήμερα, καθώς οἱ Ἕλληνες τῆς Ἀμερικῆς βρίσκονται κατεσπαρμένοι μέχρι καί τετάρτης γενεᾶς σέ ὅλη τήν Βόρειο Ἀμερική. Ἡ προκατάληψη τῶν γηγενῶν ἐναντίον τῶν μεταναστῶν τοῦ προηγουμένου αἰῶνα ὁδήγησε πολλούς στήν ἀλλαγή ἡ παραποίηση τοῦ ἐπιθέτου τους, μέ ἀποτέλεσμα σήμερα νά μήν εἶναι ἀναγνωρίσιμοι. Σήμερα αὐτός ὁ Ἀπόδημος Ἑλληνισμός πάσχει ἀπό τό φαινόμενο τῆς συγκρούσεως γενεῶν. Ὑπάρχει ἡ παλαιώτερη γενεά τῶν Ἀμερικανοελλήνων καί ἡ νεώτερη γενεά τῶν Ἑλληνοαμερικανῶν μέ διαφορετικές καταβολές καί διαφορετικές προοπτικές πού ἀντιπαραβάλλονται μέσα στίς ὀργανώσεις καί ἀκόμα στήν ἴδια τήν Ἐκκλησία.

Κατά τό State Department, περίπου 3.000.000 κάτοικοι Η.Π.Α. ἀναφέρουν ὅτι ἔχουν ἑλληνική καταγωγή, δηλαδή περίπου τό 1% τοῦ πληθυσμοῦ. Ἀπό αὐτούς μόνο τό 10% δηλώνουν ὅτι ὁμιλοῦν Ἑλληνικά στό σπίτι τους Οἱ Ἀμερικανοέλληνες ἔχουν ἀφομοιώσει πολλά στοιχεῖα ἀπό τήν ἀμερικάνικη κουλτούρα, ἐνῶ μιλοῦν μόνο ἀγγλικά καί ἴσως μόνο στήν καταγωγή δηλώνουν Ἕλληνες. Οἱ Ἑλληνοαμερικανοί πρόσφατοι ἀκόμα μετανάστες, μιλοῦν Ἑλληνικά καί θεωροῦν ὅτι στούς ὤμους τους κουβαλοῦν τήν Πατρίδα. Τήν τελευταία δεκαετία καί μετά τήν εἴσοδο τῆς Ἑλλάδος στήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση, οἱ ἀριθμοί τῶν μεταναστῶν μειώθηκαν πολύ. Οἱ περισσότεροι Ἕλληνες καί Ἑλληνίδες πηγαίνουν ὄχι ὡς ἀνειδίκευτοι ἐργάτες ἤ νύφες, ἀλλά γιά σπουδές καί στήν συνέχεια παραμένουν στήν χώρα κάνοντας ἐπαγγελματική καριέρα πού στήν συντριπτική πλειοψηφία τους εἶναι ἐπιτυχημένη.

Βέβαια ἡ ὅλη ὀργάνωση τῶν Ἑλλήνων τῆς Ἀμερικῆς κινεῖται γύρω ἀπό τήν Ἐκκλησία πού φρόντισε ἀπό νωρίς νά ὀργανώση Κοινότητες, νά δημιουργήση Ἱδρύματα καί νά ἐλέγξη τήν ἑλληνόφωνη Παιδεία. Σήμερα τά κέντρα ἐξουσίας βρίσκονται στήν Ἀρχιερεπισκοπή τῆς Ἀμερικῆς, ἐνῶ οἱ ὀργανωμένες ὁμάδες συνεχίζουν καί περιφέρονται χωρίς οὐσιαστικά λαϊκά ἐρείσματα. Τήν ἴδια στιγμή οἱ ἐθνικοτοπικοί Σύλλογοι πού ἐξυπηρετοῦσαν κάποτε τήν ἀνάγκη συνευρέσεως τῶν μεταναστῶν, ἀκολουθοῦν τήν φθίνουσα πορεία τους. Ἔτσι ὁ Ἑλληνισμός τῶν Η.Π.Α. βρίσκεται σέ ὁριακό σημεῖο. Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά ὑπάρχει ὁ ἑλληνισμός στόν Καναδᾶ περισσότερο ὁμοιογενής καί ἑλληνοκεντρικός. Ἐδῶ ἡ ὀργάνωση τῶν Κοινοτήτων δέν ἀνήκει ἀπολειστικά στίς Μητροπόλεις. Ἀντίθετα οἱ μεγάλες Κοινότητες τοῦ Μόντρεαλ, τοῦ Τορόντο καί τοῦ Βανκούβερ διοικοῦνται ἀπό ἀστικό Καταστατικό ἔχοντας ἀποκοπεῖ διοικητικά, ἀλλά ὄχι ἐκκλησιαστικά ἀπό τόν ἔλεγχο τῆς Μητροπόλεως.

Ἡ Ἑλληνική γλῶσσα ἔχει ἐπιβιώσει σαφῶς στήν δεύτερη γενεά, λόγῳ τῆς πολυπολιτισμικῆς πολιτικῆς τοῦ καναδικοῦ κράτους πού ἐνισχύει τίς ξένες κουλτοῦρες, ἀλλά καί διότι ὁ Ἀπόδημος Ἑλληνισμός ἐδῶ εἶναι πιό πρόσφατος στήν συντριπτική πλειοψηφία του ἀπό ὅτι στίς Η.Π.Α. Ποιός μπορεῖ νά ἀναχαιτίση τήν δυσοίωνη προοπτική τῆς ἀφομοιώσεως; Ἡ Ἑλληνική πολιτεία, ἡ Ἐκκλησία ἤ οἱ ὀργανωμένοι φορεῖς τῆς Ὁμογενείας; Ἡ Ἑλληνική πολιτεία εἶναι οὐσιαστικά  ἀποῦσα, εἰδικά τά τελευταῖα χρόνια, ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία καί οἱ ὀργανωμένοι φορεῖς τῆς Ὁμογενείας χάνουν συνεχῶς ἔδαφος στήν σχέση τους μέ τήν νέα γενιά. Μόνο ἕνα θαῦμα μπορεῖ νά βοηθήση στήν ἐπιβίωση τοῦ Ἑλληνικοῦ στοιχείου στήν Βόρειο Ἀμερική. 

Παράγοντες πού ἐπηρεάζουν τόν Ἀπόδημο Ἑλληνισμό καί ἐπιβάλλεται τό συντομώτερο νά βελτιωθοῦν εἶναι: 

― Tά ὁμογενειακά Μέσα Μαζικῆς Ἐνημερώσεως πού ἔχουν προβλήματα μέ τό δίκτυο διανομῆς τῆς πληροφορήσεως, τήν ἔλλειψη στελεχῶν, τήν ἀνύπαρκτη συμπαράσταση τῆς Ἑλληνικῆς πολιτείας καί τήν κομματική ἐκμετάλλευση ἀπό τίς ἑκάστοτε κυβερνήσεις.

― Ἡ Ἑλληνική ἐκπαίδευση τῶν ἑλληνοπαίδων τοῦ Ἐξωτερικοῦ πού ἔχει πρόβλημα, λόγῳ ἀνεπαρκείας ἐκπαιδευτικοῦ προσωπικοῦ, ἔλλειψη ὑποδομῶν καί μέσων, καθώς καί κινήτρων, ὥστε νά ἑλκύωνται τά παιδιά ἀπό τήν ἑλληνική ἐκπαίδευση.

― Ἡ Ὀρθοδοξία πού μαζί μέ τόν Ἀπόδημο Ἑλληνισμό πρέπει νά συνεχίσουν νά συνυπάρχουν καί νά λειτουργοῦν ἔτσι ὥστε ἡ μέν Ὀρθοδοξία νά ἀναδεικνύη τόν Ἑλληνισμό, ὁ δέ Ἑλληνισμός νά στηρίζη
τήν Ὀρθοδοξία. 

― Ὡς πρός τόν Ἑλληνικό Πολιτισμό, οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐπιβιώσουν στόν αἰῶνα τῆς παγκοσμιοποιήσεως, πρέπει νά κρατήσουν ζωντανά τά ἤθη τους καί τά ἔθιμά τους, τήν παράδοσή τους καί πάνω ἀπό ὅλα τήν γλῶσσα τους. Παρά τήν λαίλαπα πού κτυπάει τήν χώρα μας σ᾿ αὐτήν τήν ἱστορική συγκυρία, ἡ ὑπερηφάνεια τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου μπορεῖ νά σωθῆ μόνο μέσα ἀπό τήν ἱστορική καί πολιτιστική μας ταυτότητα. Συνεπῶς μόνο ἕνα θαῦμα πού ἀποκαλεῖται Ἑλληνικός Πολιτισμός καί Ὀρθοδοξία, μποροῦν νά προχωρήσουν θαρρετά τήν ὑπόθεση τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ὅσο ὑπάρχει Παρθενώνας καί ὅσο ψάλλεται τό «Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ», ὑπάρχει ἀκόμα Ἐλπίδα. 

Πηγή στοιχείων: Ἐθνικός Κήρυξ