ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*
«ἰατρὲ θεράπευσον σεαυτόν»
(Λουκ. Δ΄23)
Παρόλο ὅτι τὸ νέο ἑλληνικὸ κράτος ἔχει ἡλικία δυὸ σχεδὸν αἰώνων, ἕνα μεγάλο ποσοστὸ τῶν νοικοκυριῶν καὶ τῶν ἐπιχειρήσεων συμπεριφέρονται ἀπέναντί του ὡς ἐὰν εἶναι διάδοχο τοῦ Τούρκου κατακτητῆ, καὶ –ἀντὶ νὰ θεωροῦν τοὺς ἑαυτοὺς τοὺς ὡς μέλη του, καὶ ὅτι, Ἑπομένως, ἔχουν ὑποχρεώσεις ἀπέναντί του προκειμένου νὰ τοῦ δοθεῖ ἡ δυνατότητα νὰ παράσχει αὐτὰ ποὺ ζητοῦν ἀπὸ αὐτὸ– προσπαθοῦν μὲ κάθε τρόπο νὰ τὸ ἐξαπατήσουν καὶ νὰ τὸ κλέψουν, χωρὶς νὰ ἀντιλαμβάνονται ὅτι ἐξαπατοῦν καὶ κλέβουν τὸν ἑαυτό τους.
Μετὰ τὴν κατάρρευση τῆς ἑφτάχρονης δικτατορίας ὑπῆρχε πρόσφορο ἔδαφος, δηλαδὴ μία χρυσὴ εὐκαιρία, γιὰ νὰ πραγματοποιηθεῖ μία πραγματικὴ ἐξυγίανση καὶ ἐκσυγχρονισμὸς τοῦ κράτους (μὲ εὐρεία ἔννοια, δηλαδὴ τῆς κεντρικῆς διοίκησης, τῆς τοπικῆς αὐτοδιοίκησης καὶ τῶν δημόσιων ἐπιχειρήσεων) προκειμένου ἡ χώρα νὰ μπορέσει νὰ μετάσχει ἐνεργὰ καὶ δημιουργικὰ στὸ νέο εὐρωπαϊκὸ καὶ παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Τὸ δυστύχημα γιὰ τὴ χώρα ἦταν ὅτι ἐκεῖνοι ποὺ ἡγήθηκαν τῶν κομμάτων ἐξουσίας καὶ κυβέρνησαν τὴ χώρα μετὰ τὴ δικτατορία καὶ γιὰ 22 χρόνια (1974-1996) ἦταν μέλη τῆς πολιτικῆς ἡγεσίας τῆς χώρας καὶ πρὶν ἀπὸ τὸ 1967, καὶ ἀντὶ νὰ ἀξιοποιήσουν τὴ μοναδικὴ αὐτὴ εὐκαιρία καὶ νὰ ἀπαλλαγοῦν ἀπὸ τὶς κακὲς συνήθειες τοῦ παρελθόντος, ὄχι μόνο τὴν ἄφησαν νὰ παρέλθει ἀναξιοποίητη, ἀλλὰ διατήρησαν, «ἐπαύξησαν» καὶ «βελτίωσαν» τὶς πρακτικές του παρελθόντος. Δυστυχῶς καὶ οἱ διάδοχοί τους τὰ ἑπόμενα 14 χρόνια (1996-2010) ἀκολούθησαν καὶ «ἐκσυγχρόνισαν» τὶς πρακτικὲς αὐτές.
Ἔτσι οἱ πελατειακὲς σχέσεις τῶν κομμάτων αὐτῶν, τῶν Βουλευτῶν καὶ πολιτευτῶν τους μὲ τοὺς ψηφοφόρους τους καὶ ἡ διαπλοκή τους μὲ τὰ μεγάλα (ξένα καὶ ντόπια) οἰκονομικὰ συμφέροντα συνεχίστηκαν καὶ ἐπεκτάθηκαν. Τὴν ἴδια περίοδο, ἐξαιτίας τοῦ λεγόμενου «πολιτικοῦ κόστους», τὰ κόμματα αὐτὰ δὲν θέλησαν νὰ ἀπαλλάξουν τὴ χώρα ἀπὸ τὴ διαφθορά, νὰ περιορίσουν δραστικὰ τὴν παραοικονομία καὶ νὰ πατάξουν τὴ φοροδιαφυγή, μὲ ἀποτέλεσμα ἡ Ἑλλάδα, ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια νὰ βρίσκεται στὶς πρῶτες θέσεις στὸν κόσμο σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ αὐτὲς τὶς μάστιγες. Σύμφωνα, μάλιστα, μὲ τὰ τελευταία στοιχεῖα διεθνῶν ὀργανισμῶν καὶ εἰδικῶν ἡ χώρα μας τὸ 2010 κατέχει, δυστυχῶς, τὴν πρώτη θέση σ’ αὐτὲς ἀνάμεσα στὰ 27 κράτη μέλη τῆς Ε.Ε.
Τὰ δυὸ κόμματα ἐξουσίας, προκειμένου νὰ ἀνέλθουν στὴν ἐξουσία, ὑπόσχονταν, ἀνάμεσα στὰ ἄλλα, ὅτι θὰ ἀντιμετωπίσουν ἀποτελεσματικὰ καὶ θὰ ἐξαλείψουν τὶς τρεῖς αὐτὲς μάστιγες καὶ θὰ ἐξυγιάνουν τὸ κράτος. Ἀντί, ὅμως, ὅμως, νὰ ἐξαλειφθεῖ, ἡ διαφθορὰ ἔχει πλέον ὑπεισέλθει παντοῦ καὶ ἡ παραοικονομία καὶ ἡ φοροδιαφυγὴ ἔχουν γιγαντωθεῖ μὲ ἀποτέλεσμα τὸ κράτος νὰ χάνει ἔσοδα τῆς τάξης τῶν 15-20 δίσ. εὐρὼ τὸ χρόνο.
Τόσο ἐξαιτίας τῆς ἀπώλειας ἐσόδων ὅσο καὶ τῶν μὴ παραγωγικῶν δαπανῶν καὶ τῆς σπατάλης τοῦ δημόσιου χρήματος, δημιουργοῦνταν κάθε χρόνο μεγάλα δημόσια ἐλλείμματα τὰ ὁποῖα αὔξαναν συνεχῶς τὸ δημόσιο χρέος. Τὸ 2009 τὸ χρέος αὐτὸ ἔφτασε σὲ δυσθεώρητα ὕψη (πλησίασε τὰ 300 δίσ. εὐρώ), ἐνῷ ταυτόχρονα –τόσο λόγο τῆς πολιτικῆς ποὺ ἀσκήθηκε ὅσο καὶ τῆς παγκόσμιας οἰκονομικῆς κρίσης– ἡ πραγματικὴ οἰκονομία τῆς συρρικνώθηκε, μὲ ἀποτέλεσμα ἡ κυβέρνηση νὰ βρεθεῖ σὲ ἀδυναμία ἐξόφλησης τῶν τοκοχρεωλυσίων τοῦ δημόσιου χρέους μὲ προσφυγὴ σὲ δανεισμό, ἐξαιτίας τῶν ὑψηλῶν ἐπιτοκίων ποὺ ἀπαιτοῦσαν οἱ ἀγορές.
Μπροστὰ σ’ αὐτὴ τὴν ἀδυναμία, γιὰ τὴν ὁποία εὐθύνονται ὅλες οἱ κυβερνήσεις τῶν 36 τελευταίων ἐτῶν, ἡ σημερινὴ κυβέρνηση κατέφυγε στὴν τρόϊκα (τὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση, τὴν Εὐρωπαϊκὴ Κεντρικὴ Τράπεζα καὶ τὸ Διεθνὲς Νομισματικὸ Ταμεῖο) γιὰ νὰ τῆς παράσχει τὰ ἀπαιτούμενα ποσὰ ὡς δάνεια καταβάλλοντας, δυστυχῶς, ἕνα ἀρκετὰ ὑψηλὸ ἐπιτόκιο. Προκειμένου ὅμως ἡ τρόϊκα νὰ διασφαλίσει τὴν ἐπιστροφὴ τῶν χρημάτων ποὺ θὰ δανείσει, ὑποχρέωσε τὴν κυβέρνηση νὰ ὑπογράψει καὶ νὰ ψηφίσει τὸ διαβόητο Μνημόνιο, τὸ ὁποῖο, οὐσιαστικά, κατέστησε ὑποτελῆ τη χώρα μας ἀπέναντί της, ἀφοῦ ἡ κυβέρνηση εἶναι ὑποχρεωμένη νὰ ἐφαρμόζει τὴ ἐντολές της.
Τὰ μέτρα ποὺ ἔλαβε ἡ κυβέρνηση κατ’ ἐντολὴ τῆς τρόϊκας ἔχουν προκαλέσει μείωση τῶν μισθῶν καὶ τῶν συντάξεων, μεγάλη αὔξηση τῆς ἀνεργίας, ἐκτίναξη στὰ ὕψη τοῦ πληθωρισμοῦ ἐξαιτίας τῆς αὔξησης τῶν ἔμμεσων φόρων, αὔξηση τοῦ ποσοστοῦ τοῦ πληθυσμοῦ ποὺ βρίσκεται κάτω ἀπὸ τὸ ὅριο τῆς φτώχειας καὶ αὔξηση τῶν ἤδη μεγάλων οἰκονομικῶν καὶ κοινωνικῶν ἀνισοτήτων.
Καὶ ἐνῷ συνέβαιναν ὅλα αὐτὰ στὰ οἰκονομικὰ τῆς χώρας, τὰ δυὸ κόμματα ἐξουσίας, προκειμένου νὰ συνεχίσουν νὰ ἀσκοῦν τὴν ἐξουσία (ἂν ἦταν στὴν κυβέρνηση) ἢ γιὰ νὰ ἐπανέλθουν σ’ αὐτὴν (ἂν ἦταν στὴν ἀντιπολίτευση) ἐπιδίδονταν, σὲ ἕνα μεταξὺ τοὺς ἀνταγωνισμὸ μὲ πολυδάπανες προεκλογικὲς ἐκστρατεῖες καὶ μὲ ἄλλες δαπάνες στὸ διάστημα ποὺ μεσολαβεῖ ἀνάμεσα σὲ δυὸ ἐκλογικὲς ἀναμετρήσεις, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ μὴν ἐπαρκοῦν ἡ σημαντικὴ ἐτήσια ἐπιχορήγησή τους ἀπὸ τὸν κρατικὸ προϋπολογισμό, οἱ διάφορες ἀφανεῖς «χορηγίες» ποὺ ἔπαιρναν ἀπὸ τοὺς οἰκονομικὰ ἰσχυροὺς καὶ οἱ ἰσχνὲς εἰσφορὲς τῶν μελῶν τους γιὰ τὴν κάλυψη τῶν ὑπέρογκων αὐτῶν δαπανῶν. Προκειμένου νὰ καλύψουν τὰ ἐτήσια ἐλλείμματά τους, τὰ κόμματα αὐτὰ κατέφευγαν σὲ τράπεζες καὶ δανείζονταν πολὺ μεγάλα ποσὰ μὲ ἐνέχειρο τὴν κρατικὴ ἐπιχορήγηση ἑπόμενων ἐτῶν (!) Ἀποτέλεσμα τῆς ἀλόγιστης αὐτῆς διαχείρισης τῶν οἰκονομικῶν τους, εἶναι τὸ χρέος τοὺς πρὸς τὶς τράπεζες νὰ εἶναι σήμερα πολλαπλάσιό της ἐτήσια κρατικῆς ἐπιχορήγησης (!!).
Τὴν κύρια εὐθύνη γιὰ τὴν κατάσταση αὐτὴ φέρουν οἱ ἀρχηγοὶ τῶν κομμάτων ἐξουσίας ποὺ διετέλεσαν καὶ Πρωθυπουργοὶ καὶ ὁ στενὸς κύκλος γύρω ἀπὸ αὐτούς, οἱ ὁποῖοι τελοῦσαν ἐν πλήρῃ γνώσει τόσο τῶν «χορηγιῶν» ποὺ προαναφέρθηκαν ὅσο καὶ τῶν ἐλλειμμάτων καὶ τοῦ ὑπέρογκου χρέους τῶν κομμάτων τους. Ἐξαιτίας τοῦ χρέους αὐτοῦ δὲν εἶναι ὑπερβολὴ νὰ κατατάξει τὰ κόμματα ἐξουσίας στὶς προβληματικὲς ὑπερχρεωμένες «ἐπιχειρήσεις». Τὰ κόμματα, δηλαδή, ἐξουσίας διαχειρίστηκαν τὰ οἰκονομικὰ τοῦ «οἴκου» τους, μὲ τὸν ἴδιο ἀκριβῶς τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο διαχειρίστηκαν τὰ δημόσια οἰκονομικὰ ὅταν βρίσκονταν στὴν κυβέρνηση μὲ τὰ ἴδια ἐπώδυνα γιὰ τὸ λαὸ ἀποτελέσματα.
Ἐκτός, ὅμως, ἀπὸ τὴ δεινὴ οἰκονομικὴ κατάσταση στὴν ὁποία βρίσκονται τὰ κόμματα ἐξουσίας, οἱ διάφορες «χορηγίες» πρὸς αὐτὰ ἀπὸ τοὺς οἰκονομικὰ ἰσχυροὺς (μὲ τὸ ἀζημίωτο, φυσικά) συνοδεύτηκαν καὶ ἀπὸ μεγάλα οἰκονομικὰ σκάνδαλα στὰ ὁποῖα ἐμπλέκονταν στελέχη τους ποὺ μετεῖχαν στὶς κυβερνήσεις ἢ περιλαμβάνονταν στὴν ὀλιγάριθμη ὁμάδα στελεχῶν γύρω ἀπὸ τὸν ἡγέτη τῶν κομμάτων αὐτῶν.
Κάτω ἀπὸ αὐτὲς τὶς συνθῆκες τὸ ἐρώτημα ποῦ ἀπασχολεῖ σήμερα τὸν ἑλληνικὸ λαὸ εἶναι: εἶναι δυνατὸν ἡ ἡγεσία τῶν δυὸ ὑπερχρεωμένων σήμερα κομμάτων νὰ βγάλει σύντομα τὴ χώρα ἀπὸ τὸ σκοτεινὸ τοῦνελ στὸ ὁποῖο τὴν ἔβαλαν τὰ ἴδια μὲ τὴν ἀλόγιστη πολιτικὴ ποῦ ἄσκησαν τὰ χρόνια ποῦ εἶχαν τὴν εὐθύνη τῆς διακυβέρνησης τῆς χώρας;
Ἀπὸ τὰ ὅσα προαναφέρθηκαν εἶναι σαφὲς ὅτι οἱ «ἰατροί», δηλαδὴ τὰ δυὸ κόμματα ἐξουσίας, πάσχουν ἀπὸ τὴν ἴδια ἀσθένεια ἀπὸ τὴν ὁποία πάσχει καὶ τὸ κράτος, δηλαδὴ τὴν ὑπερχρέωση. Καὶ ἐπιπλέον δέσμια της διαπλοκῆς τους μὲ τοὺς οἰκονομικὰ ἰσχυρούς. Κατὰ συνέπεια πρέπει πρῶτα ἀπ’ ὅλα νὰ θεραπευτοῦν τὰ ἴδια, προκειμένου νὰ πείσουν ὅτι εἶναι ἱκανὰ νὰ θεραπεύσουν τὸ κράτος. Τὸ παραπάνω ἐρώτημα Ἑπομένως, μπορεῖ νὰ διατυπωθεῖ καὶ ὡς ἑξῆς: εἶναι τὰ δυὸ κόμματα ἐξουσίας ἱκανὰ νὰ αὐτοθεραπευτοῦν;
Ἡ ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα αὐτὸ ἀπὸ ὅσους σκέπτονται νηφάλια εἶναι, προφανῶς, ἀρνητική. Οἱ σημερινοὶ «ἰατροί», βασικά, δηλαδή, ἀρχηγοὶ τῶν δυὸ κομμάτων ἐξουσίας καὶ ἡ γύρω ἀπὸ αὐτοὺς ἡγετικὴ ὁμάδα, ἀπὸ τὴ μέχρι σήμερα πολιτεία τους, δὲν φαίνονται ἱκανοὶ νὰ θεραπεύσουν τὰ κόμματά τους καί, πολὺ λιγότερο ἱκανοί, νὰ θεραπεύσουν τὰ οἰκονομικὰ καὶ κοινωνικὰ προβλήματα ποὺ τὰ κόμματα αὐτὰ ἐπισώρευσαν στὴν πατρίδα μας.
Τὸ ἂν αὐτὴ ἡ ἐντύπωση θὰ ἀλλάξει ἀπομένει νὰ τὸ δοῦμε. Ἂν δὲν ἀλλάξει, ἡ Ἑλλάδα θὰ χρειαστεῖ νέους ὑγιεῖς ἰατρούς, δηλαδὴ νέους πολιτικοὺς φορεῖς μὲ νέους ἄφθαρτους, ἀκέραιους καὶ ἱκανοὺς ἡγέτες οἱ ὁποῖοι θὰ ἀναλάβουν τὸ δύσκολο ἔργο καὶ μακροχρόνιο ἔργο τῆς θεραπείας τῆς χώρας ἀπὸ τί βαριὰ ἀσθένεια τὴν ὁποία προκάλεσε ἡ μικροπολιτική, μυωπικὴ καὶ ἀλόγιστη πολιτικὴ τῶν κομμάτων ἐξουσίας.
______
* Ὁ Μανόλης Γ. Δρεττάκης εἶναι πρώην Ἀντιπρόεδρος
Τῆς Βουλῆς, Ὑπουργὸς καὶ Καθηγητὴς τῆς ΑΣΟΕΕ.